اینترنت، بازگشت ستاره های راک

با حضور اینترنت، تغییراتی در تجارت موسیقی ایجاد شده‌است. تقریبا بخش مهمی از موسیقی پاپ سطحی که از سوی شبکه‌های تلویزیونی به عامه تحمیل می‌شد قدرت کمتری یافت و انواع موسیقی عمیق‌تر و جدی‌تر مورد مصرف قرار گرفت.

این تغییر رسانه‌ای باعث شد بسیاری از گروه‌های مرده و یا در حال مرگ راک دوباره جان بگیرند و بسیاری از گروه‌های پاپ که در اجراهای زنده مخاطبان زیادی داشـتند، بسیاری از مخاطبان‌شان را که پای فیس بوک و یوتیوب و شبکه‌های اجتماعی موسیقی گوش می‌کردند از دست بدهند. شکل جهان به‌شدت درحال تغییر است. تغییری به نفع موسیقی راک و به نفع مخاطبان جدی‌تر موسیقی.

موسیقی رپ

یکی از جدیدترین موزیک‌های ایرانی موسیقی رپ (Rap) می‌باشد که بیشترین طرفدران خود را در سنین 14 تا 30 سال جذب کرده‌است. نکته مهم در این موسیقی، پرداختن به موضوعاتی است که در جامعه وجود دارد. در موسیقی رپ، خواننده با مخاطبان حرف می‌زند و انگارسازنده و مخاطب یکی هستند.

موسیقی راک

دهـه 1380 دوره‌ای طلایی را برای موسیقی راک (Rock) ایران به ارمغان آورد. در اوایل این دهـه این نوع موسیقی و زیرشـاخه‌های آن بیش‌تر مورد توجه جوانان قرار گرفت و سبب ایجاد گروه‌های زیادی در این زمینه شد.

بعضی از این گروه‌ها و خوانندگان موفق به دریافت مجوز رسمی از وزارت ارشاد شدند و تعدادی از آنان هنوز هم در ایران فعالیت دارند. در این سال‌ها کنسرت‌های زیادی در سطح کشور برگزار شد که بسیاری از آنان به صورت زیرزمینی و فقط تعداد اندک شماری از این کنسرت‌ها با مجوز رسمی برگزار شد.

موسیقی پاپ

بـه‌طـور کلی واژه پاپ در هر جا به معنای مردم پسند یا با کمی تسامح عامه پسند است. اگر تعداد مخاطبانی را درنظر بگیریم که به‌دلیل تغییرات رسانه‌ای و فرهنگی تشکیل شده‌است، آنگاه موسیقی عامه پسند شامل انواع موسیقی می‌شود که جز موسیقی نخبه پسند یا محلی است، یعنی موسیقی که به‌دلیل فرهنگ قومی، یا به‌دلیل نخبگی مخاطب استفاده نمی‌شود، پس با این تعریف موسیقی راک، پاپ، کانتری و هیپ هاپ، متال و نیز جاز و موسیقی مردم پسند قرار می‌گیرد. با این شکل هرگاه مردم در قالب جامعه شهری و صنعتی زندگی کنند، با این انواع موسیقی روبرو می‌شوند. موسیقی پاپ (Pop Music) با ویژگی‌های گفتـه شده از مشخصاتی برخوردار است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

1.     کیفیـت و شکل موسـیقی توسط مخاطـب تعیین می‌شود.

یعنی سلیقه و انتخاب تولید کننده یـا تولیدکنندگان در سیطره تمایل مخاطب قرار می‌گیرد و این مخاطب است که تعیین می‌کند چه نوع موسیقی را باید گوش دهد. این تمایل در قالب میزان فروش موسیقی، میـان پخش موسیقی از رسانه و میزان استقبال از کنسرت‌های موسیقی پاپ قرار می‌گیرد. بسیاری از تولیدکنندگان پاپ ممکن است اصلا سلیقه‌ای متفاوت با مخاطب داشته‌باشند، اما محصول نهایی باید مورد پسند مخاطب باشد.

2.    جای‌گیری موسیقی پاپ در قالب صنعت

ممکن است موسیقی پاپ محبوب کپی از کار خود خواننده باشد، یا ایجاد یک موج استقبال باعث شود که به دلیل پذیرش یک ترانه توسط بازار صدها ترانه در آن فرم ساخته شود. بنابر این موسیقی پاپ در این نگاه نوعی کالای تجارتی است که در پی بازار است. از نظر تولید نیز شیوه تولید موسیقی پاپ بـه شکلی صنعتی است.

در بسیاری موارد، عوامل مختلف موسیقی پاپ ارتباطی با هم ندارند، بسیاری از قطعه‌های موسـیقی به دلیل ارزان بودن تولیـد در یک کشور خاص در آنجا تولید می‌شود. استفاده از کنسرت بـه‌عنـوان محـل تفریـح یـا غذاخـوردن، فـروش کالاهای تجارتـی مربـوط بـه یـک گـروه موســیقی یــا یــک فــرد، همــه و همــه تحت اقتصــاد صنعتی قـرار می‌گیرد.

3.    موسیقی پاپ موسیقی عامه پسند است

درواقع این موسیقی می‌کوشد بیش‌ترین سلیقه عمومی را درنظر بگیرد. به همین دلیل در ترانه‌ها و ریتم و نحوه عرضه نه جنبه‌های تالیفی مهم است و نه جنبه‌های محتوایی، گاه موسیقی محلی به‌کار آمده در یک ترانه پاپ آن قدر تغییر می‌کند که برای مخاطبان در همه مناطق جهان جذاب شود، حتی اگر از ماهیت و شکل اصلی خود تهی شود. حتی موسیقی ملی نیز همین شکل را می‌یابد.

4.    موسیقی پاپ برای تفریح و سرگرمی است

برخلاف موسیقی راک که آرمانی، فکری، اندیشه‌ای و رویکردی را نشانه می‌کند. موسیقی راک نقدکننده اجتماعی است، اما موسیقی پاپ در حوزه سلیقه اجتماعی درحرکت است و از آن پیشی نمی‌گیرد. موسیقی راک اغلب نوعی موسیقی تالیفی می‌باشد و گروه یا فرد نظرات، رویکردها، گرایش اجتماعی و فکری، حتی شیوه ساز زدن یا نحوه مواجهه اش را با مخاطب بیان می‌کند، در حالی که در موسیقی راک اینگونه نیست.

نحوه بیان جدیدترین موزیک های ایران چگونه است؟

بیان ترانه‌ها در موسیقی جدید و یک دهه اخیر ایران بسیار دم دستی و سطحی شده‌است. زمانی بود که فریدون فروغی می‌خواند: تو قشنگی مثل شکل‌هایی که ابرها می‌سازند. این کلمات در عین سادگی ما را دعوت به تخیل می‌کنند. تخیلی که جوهره‌ی کار هنری به‌حساب می‌آید. اما در میان ترانه‌های جدید ایرانی به‌سختی بتوان عمق و یا صور خیالی یافت که دروازه‌ی ورود به خیال و  شاعرانگی باشد.

شاید بتوان علت این ابتذال اتفاق افتاده در جدیدترین موزیک‌های ایرانی را در زندگی کنونی مردم یافت؛ چرا که سرعت زیاد مدرنیته در کنار شرایط دشوار معیشتی مجالی برای پرداختن به عمق نمی‌گذارد و مردم بیشتر در پی چیزی هستند که دریافتش آسان‌تر و در یک کلام دم دستی‌تر باشد.

البته نباید جای خالی نشریات و سایت‌های تخصصی موسیقی را فراموش کرد. وقتی نقد درخوری از آثار تولید شده ارائه نمی‌شود که سره را از ناسره جدا کند مردمی که اطلاعات فنی موسیقی و ادبی ندارند چاره‌ای جز مصرف کردن همین تولیدات موجود ندارند.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله"طراحی سایت موزیک دریچه‌ای به دنیای موسیقی" را مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

وضعیت کنونی موسیقی و جایگاه معنوی آن در ایران

هر نوع موسیقی می‌تواند در دو نوع عامه پسند و یا جدی تقسیم شود که البته باید توجه داشت که این تقسیم بندی جنبه ارزشی ندارد، هرچند که می‌توان نوع جدی آن را عالمانه و دانشمندانه تصور کرد و به آن ارزش فرهنگی – هنری و یا متعالی داد و نوع دیگر که عامه پسند است را بازاری یا تفریحی نامید.

در تقسیم بندی فلسفی، منظور همان فلسفه رایج در دنیای کنونی است نه فلسفه الهی که معمولا آن را حکمت می‌نامیم که بار ارزشی فراوانی دارد. بنابراین در این تقسیم بندی فلسفی دیگر مسئله خوبی و بدی، خیر و شر، زشت و زیبا، حق و باطل وجود ندارد بلکه یک تقسیم بندی است که آنچه موجود است و در همه جای دنیا به‌کار می‌رود، مدنظر داریم.

موسیقی عامه پسند و موسیقی هنری (جدی) و طبیعی هرکدام دارای ویژگی مخصوص به‌خود است که کارشناس و خبره موسیقی به‌خوبی و به‌آسانی آن‌ها را تمیز می‌دهد. همان‌طور که هر آشنا به صنعت و هنر فرش دستباف تفاوت قایل باشد و یا تفاوت بین یک گل مصنوعی با گل طبیعی و تازه راتشخیص دهد. به هرجهت ویژگی‌های هر دو نوع موزیک ازنظر کارشناسی مشخص و قابل بررسی است ولی این ویژگی‌ها کاملا فنی می‌باشند.

سخن آخر

در طراحی سایت موزیک باید به این نکته توجه شود که قرار دادن محتوای مربوط به دنیای موسیقی علاوه بر بهبود وضعیت سایت از نظر موتور های جستجو موجب جلب توجه بیشتر افراد می‌شود. اگر قصد تولید محتوا موزیک دارید، پیشنهاد می‌کنیم سایت رایامارکتینگ با داشتن نویسندگان متخصص را انتخاب کنید تا بهترین طراحی سایت را تحویل بگیرید.