اهمیت بناهای تاریخی و معرفی برخی از آن‌ها

بناهای تاریخی در علم باستان شناسی، تعریف مشخصی دارد. به طور کلی، هر بنایی که قدمت آن از 150 سال بیشتر باشد، بنای تاریخی و میراث فرهنگی اطلاق می‌گردد. ممکن است دیدن نام "بنای تاریخی" صرفا تداعی کننده‌ی یک کاخ دوره‌ی صفوی یا یک مسجد جامع باشد، اما این واژه، دارای گستره‌ی وسیع‌تری است. در کنار بناهای تاریخی، محوطه‌های تاریخی نیز قرار دارند. محوطه‌های تاریخی نیز شامل تمامی آثار زندگی انسان از دوران پارینه سنگی تا 150 سال قبل(دوره ی قاجار) می‎باشد.

در این مقاله به اهمیت بناهای تاریخی و معرفی برخی از بناهای تاریخی ایران خواهیم پرداخت. اگر بخواهید در این زمینه با کاهش هزینه تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد.

اهمیت بناهای تاریخی چیست؟

بناهای تاریخی شامل آثار معماری چون باقی مانده‌ی شهرهای باستانی (مانند شهر بیشاپور در کازرون فارس)، کاخ‌های باستانی (مانند تخت جمشید ،پاسارگاد و تخت سلیمان در تکاب)، گورستان‌های باستانی و تاریخی، که در بر گیرنده‌ی دوران اسلامی نیز می‌باشند (مانند گوردخمه‌های مادی واقع در استان کرمانشاه) و خانه‌های تاریخی مانند خانه‌های تاریخی کاشان و میدان‌های تاریخی مانند میدان نقش جهان اصفهان و گنجعلی خان کرمان و از همه مهم‌تر مساجد هستند.

هر بنای تاریخی از هر دسته‌ی فوق، حایز اهمیت‌های فراوان و مختلفی است. برای ساخت هر بنایی، عواملی چون هنر، معماری، فرهنگ، شناخت مصالح متناسب با اقلیم منطقه، جامعه و کاربری آن مد نظر است. بنابراین با وجود اینکه این بناها و آثار کاربری خود را به عنوان محل سکونت و یا اجتماع مردم به عنوان بنای حکومتی یا مذهبی عام المنفعه از دست داده‌اند، اما هم چنان ارزش والایی دارند و حفظ و صیانت آن‌ها یکی از وظایف هر جامعه است.

علت اصلی نگه داری صحیح و مرمت آثار و بناهای تاریخی، حفظ هویت و فرهنگ کشور است. علاوه بر آن امروزه صنعت گردشگری (Tourism) و جهانگردی یکی از موفق‌ترین و پردرآمدترین منابع شغلی در هر کشوری محسوب می‌گردد. کشوری مانند ایران که دارای بیش از 17 هزار اثر تاریخی ثبت ملی و جهانی است، می‌تواند بخش عمده‌ای از درآمد خود را از این راه کسب کند.

یونسکو (UNECO) که یکی از زیرمجموعه‌های سازمان ملل متحد است، در ایران نیز شعبه دارد و اعضای آن در ارگان‌ها و زیرمجموعه‌هایی چون ایکوموس، ایکروم و ایکوم، فعالیت می‌کنند. هدف اصلی این سازمان‌ها به ثبت رسانیدن بناهای تاریخی ایران در سازمان یونسکو و هم چنین اخذ بودجه‌هایی در جهت کاوش‌های باستان شناختی، مرمت و حفظ آن‌هاست.

بسیاری از بناهای تاریخی ایران در خطر تخریب و نابودی قرار دارند، بنابه عوامل طبیعی مانند سیل و زلزله (مانند ارگ بم) و عوامل انسانی مانند راه سازی و سد سازی (مانند سدی که در نزدیکی تخت جمشید باعث تخریب آن می‌شد اما با ساخت آن ممانعت شد). در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که کشور ما، به علت غنای فرهنگی تاریخی و قدمت چند هزار ساله، دارای آثار، محوطه ها و ابنیه‌ی باستانی و تاریخی فراوانی است و مهم‌‎تر از همه، حفاظت از آن‌ها و شرایط امنیتی مناسب، قابلیت فراوانی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد و می‌تواند منبع شغلی بسیار مناسبی برای هم وطنان‌مان باشد.

معرفی برخی از بناهای تاریخی ایران

پل خواجو و سی و سه پل، اصفهان

پل خواجو یکی از برترین بناهای تاریخی ایران می‌باشد که بر روی رودخانه زاینده رود اصفهان ساخته شده‌است. سبک معماری، کاشی کاری و نقاشی پل خواجو یک شاهکار جهانی است که تمام بینندگان را به خود جلب می‌کند. پل خواجو با پله‌های یک طرف مجاور رودخانه زاینده رود است.

این پل به گونه‌ای طراحی شده‌است که توانایی کنترل جریان آب را دارد، خصوصاً اینکه این پل در گذشته به نوعی سد نیز بوده‌است. این کنترل آب با باز و بسته شدن دریچه‌ای که برای آن ساخته شده‌است اتفاق می‌افتد. با بسته شدن دروازه‌های سد، آب پشت سد بیشتر بود، بنابراین می‌توان از آن برای آبیاری باغ‌ها و مزارع استفاده کرد.

پل سی و سه پل یکی دیگر از پل‌های رودخانه زاینده رود در اصفهان است که 33 دهانه، 295 متر طول و 14 متر عرض دارد. این پل شاهکار بی نظیری از دوران سلطنت شاه عباس اول است. علی رغم اینکه پل‌ها در سطح مقطع کم ساخته شده‌اند، وسیع‌ترین قسمت زاینده رود برای ساخت این پل انتخاب شده‌است، زیرا این قسمت از رودخانه در یک قسمت کم عمق وسیع و آرام واقع شده و منظره‌ای دیدنی دارد.

میدان نقش جهان، اصفهان

این میدان که یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین میادین جهان است در مرکز اصفهان واقع شده و یکی از برترین جاذبه‌های تاریخی ایران است. قبل از اینکه سلسله صفوی اصفهان را به عنوان پایتخت خود انتخاب کنند، باغ بزرگی به نام نقش جهان در میدان نقش جهان وجود داشت که در داخل آن بناهای دولتی و کاخ‌های زیادی وجود داشت.

این میدان به عنوان هسته مرکزی اصفهان توسط شاه عباس انتخاب شده‌بود و در اطراف آن، کاخ عالی قاپو به عنوان مرکز حکومت، مسجد شیخ لطف الله به عنوان مرکز مذهبی، بازاریان به عنوان مرکز اقتصادی قرار گرفته‌بود.

تخت جمشید، شیراز

تخت جمشید نمادی از شکوه در ایران باستان و بدون شک یکی از برترین بناهای تاریخی در ایران است. می‌توان منطقه تخت جمشید و بناهای باقیمانده در آن را یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخ تمدن در جهان به‌شمار آورد. از این رو دانشمندان و باستان شناسان برجسته‌ای از سراسر جهان برای بازدید از تخت جمشید به ایران سفر کرده‌اند.

آنچه توجه جهانیان را به تخت جمشید جلب می‌کند، تنها قدمت تاریخی این شهر باستانی نیست و باستان شناسان با مطالعه دقیق کتیبه‌ها و مصنوعات این منطقه، توسعه تمدن را در ایران باستان کشف کرده‌اند.

پاسارگاد، شیراز

مقبره کوروش بزرگ در شیراز است که به عنوان بنیانگذار سلسله هخامنشی، پایتخت خود را بنا نهاد و آن را پاسارگاد نامید. شکل معماری کلی مقبره از سکوهایی تشکیل شده‌است که ساختمان اصلی بر روی آنها واقع شده‌است. مقبره کوروش قبل از مرگ وی به دستور خودش ساخته شد که در تمام دوره‌های هخامنشی مقدس محسوب می‌شد و به خوبی حفظ شده بود. مقبره کوروش بزرگ با کاخ‌ها و تالارهای خود یکی از برترین جاذبه‌های تاریخی ایران است.

کتیبه بیستون، کرمانشاه

محوطه تاریخی بیستون یکی از مهم‌ترین و برترین جاذبه‌های تاریخی ایران است و کتیبه‌های داریوش توسط یونسکو به ثبت رسیده‌است. در داخل محوطه تاریخی بیستون، آثار ارزشمندی از ایران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی قرار گرفته‌است.

آثاری مانند کتیبه جهانی داریوش بزرگ، بقایای سد و پل ساسانی، بناهای ایلخانی، بناهای صفوی، غارهای باستانی و ... که با هم یکی از غنی‌ترین و معتبرترین بنااهای تاریخی جهان هستند. شاید دلیل جمع شدن بسیاری از آثار از دوره‌های مختلف تاریخی در یک مکان، قداست بزرگی باشد که کوه بیستون سال‌هاست در میان نیاکان ایرانی داشته‌است.

چغازنبیل، خوزستان

چغازانبیل را اولین بنای مذهبی ایران می‌دانند. این معبد همچنین بزرگ‌ترین بازمانده معماری تمدن ایلامی است که تاکنون شناخته شده‌است. اولین و بزرگ‌ترین سازه در تاریخ ایران بودن گواه خوبی است که چرا در بین جاذبه‌های تاریخی برتر ایران قرار دارد. چغازنبیل اولین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

بازار بزرگ تبریز

بازار تبریز یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است و به راحتی یکی از برترین بناهای تاریخی ایران است. شالوده اولیه بازار تاریخی تبریز به اوایل اسلام برمی‌گردد که محل استقرار مسجد جامع در مجاورت بازار گواه آن است. همچنین عبور جاده ابریشم از شهر و بازار تبریز اهمیت موضوع را اثبات می‌کند.

طاق‌ها و گنبدهای بلند، سازه‌های آجری بهم پیوسته، آرایش مغازه‌ها، تعدد معابد و تعداد زیادی مدرسه و مسجد واقع در کنار ساختمان‌های تجاری، این بازار را به عنوان نمونه‌ای عالی از تجارت کرده‌است.

خانه‌های تاریخی در کاشان

شهر زیبای کاشان یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران است که به داشتن خانه‌های بزرگ، زیبا و قدیمی شهرت خاصی دارد. این خانه‌ها نمایانگر معماری بی نظیر و ارزشمند ایرانی است که با گذشت زمان هویت تاریخی خود را حفظ کرده‌است. 3 خانه تاریخی برتر کاشان شامل خانه طباطبایی، خانه بروجردی و خانه عباسی است.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای بناهای تاریخی" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

تپه‌های باستانی سیلک، کاشان

تپه‌های باستانی در کاشان سابقه‌ای طولانی دارد. غارنشینان ساکن فلات ایران به دلیل تغییر اکوسیستم و شرایط آب و هوایی تصمیم گرفتند به دشت‌ها بروند. زیرا شرایط دشت‌ها به دلیل مزرعه بهتر بود. آنها این کار را کردند و برای همیشه به دشت‌ها روی آوردند و سپس کم کم پیشرفت آغاز شد. باستان شناسان در این زمینه حفاری‌‎های زیادی انجام داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که پیرترین مردم دشت در واقع همان افرادی بودند که در مکانی به نام سیلک نزدیک کاشان زندگی می‌کردند.

تپه‌های سیالک در واقع عبادتگاه مردم باستان بوده و مانند بسیاری دیگر از بناهای مذهبی آن زمان، شکل هرمی داشته و از خشت و سفال ساخته شده‌است

نتیجه گیری

ایران کشوری با مکان‌های تاریخی بسیار غنی و برتر است و این بناها فقط بخشی از جاذبه‌های تاریخی این کشور هستند. اگر به ایران باستان و بازدید از مکان‌های برتر تاریخی ایران علاقه مند هستید، می‌توانید به مکان‌های تاریخی این کشور سفر کرده و از سفر خود لذت ببرید و لحظات خوبی را سپری کنید.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه بناهای تاریخی تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد تا سفارش خود را با بالاترین کیفیت تحویل بگیرید.