گستره و اهمیت علوم و معارف اسلامی

گرچه با پیشرفت‌هاي علوم طبیعی و رشد صنعتی در دنیاي غرب، تا حدودي آسایش مادي براي انسان فراهم شد، اما بشر امروز با نوعی تحیر معرفتی، رشد سودگرایی و لذت طلبی مادي، بحران روحی و روانی، بحران معنویت، فناوري و محیط زیست دست به گریبان است و از آنها رنج می‌برد. بخش مهمی از این مشکلات، ناشی از نوع نگاه علوم انسانی دوره مدرنیته به علم، انسان، آغاز، فرجام، جهان، سعادت و کمال است که بر پایه جهانبینی و اعتقادات مادي‌گرایانه و نفی حقایق ماوراي طبیعی شکل گرفته است.

به عبارت دیگر از زمانی که علوم انسانی بر مبناي اعتقادات سکولاریستی، لیبرالیستی و امانیستی شکل گرفت؛ اقتصاد، جامعه‌شناسی، روانشناسی، مدیریت و سایر رشته‌هاي علوم انسانی خالی از ماهیت توحیدي شد. در نتیجه، تمام تحرکات جامعه به سمت گرایش مادي و دور از اخلاق و معنویت قرآنی پیش‌ رفت. این مسئله سبب شد اندیشمندان بزرگ اسلامی با نگاه آسیب‌شناسانه به علوم انسانی سکولار، درصدد تجدید بناي علوم انسانی قرآن محور و بناي آن با توجه به واقعیت‌هاي امروز جامعه اسلامی بپردازند و علوم انسانی را به سمت و سوی علوم و معارف اسلامی سوق بدهند.

در این مقاله به گستره علوم و معارف اسلامی و اهمیت یادگیری علوم و معارف اسلامی خواهیم پرداخت پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید. اگر خودتان نیز بخواهید در این زمینه با کاهش هزینه تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد.

گستره علوم و معارف اسلامی

علوم و معارف اسلامی دارای دامنه معانی و تعریف گسترده می‌باشد به عنوان نمونه به تعاریفی نظیر: علومی که موضوع و مسائل آن علوم اصول یا فروغ اسلام است و یا چیزهایی است که اصول و فروغ اسلام با توجه به آنها اثبات می‌شود و نیز علوم اسلامی (Islamic Science) طبق تعریف استاد شهید مطهری در جلد اول کتاب «آشنایی با علوم اسلامی»، علومی است که به نحوی جزء واجبات اسلامی است؛ یعنی علومی که تحصیل آن علوم به نحو واجب کفایی بر مسلمین واجب است و مشمول حدیث معروف نبوی: تحصیل علم بر هر مسلمانی واجب است، می‌باشد.

 همانطور که در فرهنگ و تمدن اسلامی مسلمانان آن علوم را از آن جهت که به رفع یک نیاز کمک می‌کرده و به عنوان یک وسیله انجام فرضیه محسوب می‌شده‌است، محترم و مقدس می‌شماردند. در حالت کلی می‌توان اذعان نمود که بعضی از آن تعاریف از بعضی دیگر وسیع تر یا محدودتر است.

در باب معرفت و نیز معرفت اسلامی تعاریف گسترده‌ای شده است اما آنچه که در میان آنها مشترک می‌باشد این است که معرفت به معنای کسب شناخت عمیق نسبت به کسی یا چیزی می‌باشد. این شناخت به عنوان اولین مرحله قرب الهی است که هر چه دامنه این معرفت و شناخت وسیع‌تر شود قرب و آشنایی نیز وسیع‌تر خواهد شد و این روند تا جایی ادامه می‌یابد که انسان یک بینش کامل و ویژه‌ای نسبت به خداوند به دست می‌آورد و در همه احوالات خود متوجه حضور خداوند شده و تجلی بخش مهربانی و بخشش ذات مقدس الهی خواهد شد.

اهمیت یادگیری علوم و معارف اسلامی

شناخت پرودگار

یعنی می‌دانیم که خداوند سبحان و تعالی کیست. علم به دین یعنی اینکه بتوانیم اندکی به عظمت و صفات خداوند سبحان و تعالی پی ببریم. منابعی مانند قرآن و سرگذشت پیامبران مختلف به تبیین عظمت خداوند سبحان و تعالی کمک می‌کند. اگر به پیامبران مختلف نگاه کنیم، مثلاً موسی علیه السلام با شکافتن دریاها نشان می‌دهد که چگونه به ظاهر ناممکن ممکن شد.

همچنین داستان‌های مختلف مردم در زمان حیات پیامبران که بزرگ‌ترین گناهان را افرادی انجام داده‌اند که پس از توبه باز هم آمرزیده شده‌اند، به ما این امکان را می‌دهد که به رحمت خداوند سبحان و تعالی پی ببریم. این علم به ما این امکان را می‌دهد که بفهمیم با وجود آنچه انجام داده‌ایم هرگز از رحمت خداوند سبحان ناامید نشویم.

علاوه بر این، علوم و معارف اسلامی به ما امکان می‌دهد تا اندکی درباره خداوند بدانیم و یاد بگیریم که بر او توکل کنیم و به او تکیه کنیم. از این رو وقتی اوضاع برایمان خوب پیش نمی‌رود نگران نخواهیم بود و می‌توانیم آرام و صبور باشیم.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای علوم و معارف" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

ایستادگی در برابر شیطان

آگاهی از شیطان و اینکه او چگونه مردم را فریب می‌دهد، آنچه را که او علیه مردم به کار می‌برد و اهداف و مقاصد او باید به ما کمک کند تا در برابر دشمنان سد کنیم. با دانستن عادات و زمزمه‌های مختلف شیطان، می‌توانیم به دنبال اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از خود باشیم و مسلمانی باشیم که آرزوی آن را داریم.

در موقعیت‌های مختلف مانند گپ زدن با دوستان و زمانی که می‌خواهید سخن بگویید، ممکن است متوجه شوید که زبان خود را رها کرده‌اید و ناخواسته از کسی غیبت می‌کنید، می‌توانید تشخیص دهید که این یکی از ترفندهایی است که شیطان برای استفاده از آن استفاده می‌کند. شما را به نافرمانی خداوند سبحان و تعالی تشویق می‌کند. انشاء الله با آگاهی از پیامدهای این عمل، می‌توانید متوقف شوید و با خود بگویید: نه، من کاری را که شیطان از من می‌خواهد انجام نمی‌دهم.

همچنین، با دانش، می‌توانید از قرار دادن خود در آن موقعیت در آینده جلوگیری کنید، مثلاً با تغییر موضوع یا فکر کردن به چیز دیگری از قبل. بنابراین شناخت دام‌های مختلف شیطان باعث می‌شود از آنها دوری کنیم. این آگاهی به تنهایی یک تکنیک قدرتمند برای ایجاد یک سبک زندگی سازنده است.

تأثیر مثبتی بر زندگی دیگران داشته باشد

این از طریق انتقال دانش (Knowledge Transfer) ما به دیگران است. این هم می‌تواند یک چیز ساده باشد مانند ذکر یک حدیث از پیامبر اکرم (ص) که می‌تواند تقریباً یک خط باشد. بنابراین، ممکن است صرفاً ذکر یک نکته یا حادثه مختصر باشد که در زمان حیات پیامبر اکرم (ص) رخ داده‌است، به این معنی که لازم نیست شما عالم باشید یا عالی باشید. همچنین علوم و معارف اسلامی و مطالعه در مورد پیامبر اکرم (ص) به ما شناختی از آداب، منش، رفتار و ... می‌دهد. وقتی به دنبال تقلید از ایشان در شخصیت خود باشیم، مثلاً از طریق مهربانی، سخاوت و غیره، تأثیر مثبتی بر دیگران خواهیم گذاشت. بنابراین ما می‌توانیم به طور غیر مستقیم دعوت کنیم.

درک اینکه چگونه به موقعیت‌های مختلف زندگی واکنش نشان دهید

این به ویژه به آزمایش‌ها، مصائب و موقعیت‌های به ظاهر ناامیدکننده اشاره دارد. معرفت به خداوند سبحان و تعالی باید به ما این امکان را بدهد که بفهمیم چرا در معرض امتحان هستیم و انشاء الله به ما توفیق دهد که کنار بیاییم، صبور باشیم و در نهایت به خداوند سبحان و تعالی نزدیک شویم.

داشتن درک اولیه از خداوند سبحان و تعالی و اینکه چگونه باید واکنش نشان دهیم، تشکر از خداوند سبحان و تعالی را آسان‌تر می‌کند.. با نگاهی به سیره پیامبران (ص) که در زندگی با بیشترین آزمایش‌ها روبه‌رو بوده‌اند، و با نگاهی به صبر و شکیبایی می‌توان به چگونگی واکنش در برابر امتحانات و امتحانات زندگی پی برد. همچنین، داشتن دانش باید به ما این امکان را بدهد که زمانی که احساس می‌کنیم همه چیز برایمان خوب پیش می‌رود، واکنش درستی از خود نشان دهیم. این ممکن است با مال، سلامتی، شغل عالی و غیره باشد، که این هم جزء آزمایشاتی است که خداوند متعال می‌کند تا ببیند چه واکنشی نشان می‌دهیم. بنابراین، با علوم و معارف می‌توان با ستایش بیشتر، در مقابل غفلت از خداوند سبحان و تعالی، واکنش نشان داد.

موقعیت‌های مختلفی که ممکن است با آن مواجه شویم، آگاهی از این موضوع (که در قرآن و حدیث آمده‌است) باید به ما این امکان را بدهد که با موقعیت‌های مختلف به گونه‌ای برخورد کنیم که مورد رضایت خداوند سبحان و تعالی است و کمک می‌کند تا ما را از جهل در امور مختلف باز دارد.

ایجاد انگیزه برای انجام کارهای خوب و پرهیز از کارهای بد

بسیاری از اعمال هستند که بخشی از زندگی ما هستند، به عنوان مثال نماز و زکات و روزه و غیره که بر ما واجب است. اما چه فضایل یا فوایدی را در مورد اعمال نیک خود می‌توانیم نام ببریم؟ الحمدلله فواید بسیاری دارد که خداوند متعال به عنوان مثال برای نماز آورده است.

درک برخی از این فواید باید به ما این امکان را بدهد که نه تنها انگیزه و روحیه خود را برای ادای نماز با دقت بیشتر افزایش دهیم، بلکه به ما این امکان را می‌دهد که بفهمیم چرا این کار را می‌کنیم؟ چه سودی در دنیا و آخرت برای من خواهد داشت؟ خداوند در برابر این عمل چه پاداشی به من داده است؟ به محض اینکه به این سؤالات تا حدودی پاسخ دادیم، انشاءالله از انجام این اعمال نیک آرامش و سکون داشته باشیم و به افزایش و ادامه انجام آنها دلگرم شویم.

همان‌طور که علم انگیزه ما را برای افزایش اعمال نیک می‌دهد، انشاءالله این امر ما را در پرهیز از اعمال بد یاری می‌دهد. درک اینکه چرا یک عمل خاص برای خداوند سبحان و تعالی ناپسند است، تأثیر آن در دنیا و آخرت، تأثیر آن عمل در جامعه و غیره، ما را تشویق می‌کند که از این کار خودداری کنیم.

سخن آخر

روش‌های مختلفی برای افزایش دانش ما وجود دارد، زیرا ما قرآن کریم را داریم، مجموعه‌ای از کتاب‌های موجود که ساده‌سازی شده‌اند تا به آسان خوانی تبدیل شوند، سخنرانانی پویا که در زبان‌ها و زمینه‌های مختلف متخصص هستند و می‌توانید به آنها گوش دهید. لمس یک دکمه و حتی دوره های آنلاین اسلامی. بنابراین دانش در مورد دین ما در طیف وسیعی از قالب‌ها برای ما بسیار قابل دسترسی است. در حالت ایده آل، ما دوست داریم اطلاعات بیشتری در مورد اسلام داشته باشیم، زیرا برای ما مفید است.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه علوم و معارف تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید تا سفارش خود را با حفظ کیفیت و رعایت اصول سئو تحویل بگیرید.