اقتصاد ایران و عوامل موثر بر اقتصاد ایران و سایر کشورها

در طی چند ماه اخیر، اقتصاد ایران دستخوش تحولات عظیمی بوده است. این ناپایداری در اقتصاد و ایجاد تورم شدید می‌تواند ناامنی و عدم اطمینان برای سرمایه‌گذاری را بوجود آورد. اما علت این تحولات چیست؟ برای درک بهتر چارچوب اقتصاد ایران بهتر است آن را با سیستم اقتصاد و تقسیم کار بین المللی مقایسه کنیم.

در این مقاله به اقتصاد ایران در سیستم اقتصاد و تقسیم کار بین‌المللی، عوامل موثر بر رشد اقتصاد ایران و سایر کشورها و مزایای رشد اقتصادی خواهیم پرداخت. اگر خودتان نیز بخواهید در این زمینه با کاهش هزینه تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد.

اقتصاد ایران در سیستم اقتصاد و تقسیم کار بین‌المللی

 در یک تقسیم بندی ساده و کلی، اقتصاد (Economy) ایران و کشورهای جهان را به سه حوزه‌ی کشورهای مرکزی، نیمه پیرامونی و پیرامونی تقسیم می‌کنند. البته باید این نکته را در نظر داشت که این گونه تقسیم بندی‌ها حالتی آرمانی دارند و در واقع شاید هیچ کشوری به طور کامل در این حوزه‌ها جای نگیرد و بخش‌هایی از آن در یک حوزه خاص باشد و بخش‌های دیگر آن در حوزه‌ای دیگر.

کشورهای مرکزی و یا هسته‌ای متشکل از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته‌ای هستند که به علم و دانش، صنعت و تکنولوژی پیشرفته‌ای دست یافته‌اند و ویژگی بنیادی ساختار اقتصادی آنها متکی بر تولید صنایع مادر یا بنیادی هست و علاوه بر آن تولید کننده کالاهای اساسی صنعتی و تکنولوژیکی هستند که همگی این‌ها متکی بر ساختارهای بنیاد محور تولید دانش و اطلاعات است.

کشورهای نیمه پیرامونی در حد واسط کشورهای مرکزی و پیرامونی قرار دارند. ویژگی کلی ساختار اقتصادی آنها متکی بر صنایع نیمه سنگین و همچنین سرمایه گذاری‌های فراوان در بخش‌های زیر ساختیِ عمرانی و ارتباطی است و برای تولید تخصصی برخی از کالاهای صنعتی خیز برداشته‌اند.

این در حالی است که چارچوب اقتصاد کشورهای پیرامونی، از جمله کشور خودمان که در حوزه‌ی کشورهای پیرامونی و یا به عبارت دیگر کشورهای جهان سوم قرار دارد، بیشتر متکی بر صادرات مواد خام اولیه و واردات محصولات صنعتی و تکنولوژیکی از دیگر کشورهای هسته‌ای و نیمه پیرامونی است. متاسفانه این کشورها فاقد صنایع مادر و یا سنگینی هستند که برای تولید کالاهای صنعتی و تکنولوژیکی بسیار ضروری است و اگر بخواهند کالای خاصی را تولید بکنند باید این صنایع اساسی را از دیگر کشورها وارد کنند. همچنین دانش ضروری برای تولید این گونه صنایع را نیز در اختیار ندارند و به طور کلی در زمینه‌ی تولید علم و دانش و اطلاعات نیز وابسته به کشورهای دیگر هستند.

عدم سرمایه گذاری در بخش‌های زیر ساختی صنایع و همچنین تولید دانش و علم موجب وابستگی هر چه بیشتر این کشورها به کشورهای دیگر است و از لحاظ توسعه اقتصادی در حالتی فرو دست قرار دارند. از طرف دیگر صرف اتکا به صادرات محصولات خام اولیه صنعتی و کشاورزی نیز گونه‌ی دیگری از وابستگی را به همراه دارد و در موازنه‌ی کلی قدرت و مشارکت بین المللی باعث ایجاد حالتی انفعالی در کشورهایی مانند ایران است.

به همین دلیل در بحران‌های سیاسی و منطقه‌ای و جهانی شاهد این هستیم که به راحتی کشورهایی مانند ایران مورد تحریم و انفعال قرار می‌گیرند زیرا از آنجا که در مشارکت و تقسیم کار بین المللی، تولیدات بنیادی‌ای برای تبادل اساسی ندارند در نتیجه کشورهای دیگر چندان وابسته به اقتصاد کشورهایی مانند ایران نیستند و در موارد ضروری نیز می‌توانند محصولات خام دیگر را از نقاط دیگر فراهم آورند و اینکه در آینده‌ای نه چندان دور، پارادایم اقتصاد جهانی از وابستگی به مواد خام اولیه‌ای مانند نفت خارج می‌شود و به سوی منابع جایگزین و به صرفه‌تر برای تولید و محیط زیست می‌رود. و در نهایت اقتصاد ایران ناپایدار خواهد ماند.

عوامل موثر بر رشد اقتصاد ایران و سایر کشورها

رشد اقتصادی را می‌توان به عنوان افزایش یا بهبود ارزش بازار تعدیل شده با تورم کالاها و خدمات تولید شده توسط یک اقتصاد در طول زمان تعریف کرد. آماردانان به طور معمول چنین رشدی را به عنوان درصد افزایش در تولید ناخالص داخلی واقعی یا تولید ناخالص داخلی واقعی اندازه گیری می‌کنند.

پیشرفت تکنولوژیکی

رشد اقتصادی به دلیل چند عامل اتفاق می‌افتد که یکی از آنها پیشرفت فناوری (Technology) است. افزایش بهره وری فناوری می‌تواند با استفاده از همان مقدار سرمایه و اشتغال، تولید بالقوه را افزایش دهد. وقتی اقتصاد عرضه کافی داشته باشد، مصرف کنندگان می‌توانند بیشتر خرج کنند. پیشرفت فن آوری نیز با کاهش هزینه تولید، کارایی تولید را افزایش می‌دهد. یک ماشین حساب علمی سال‌ها پیش قابل تولید نبود، اما امروزه این ماشین حساب تنها با قیمت پایین در دسترس است. فناوری توسعه‌یافته می‌تواند کالاهای جدید و با کیفیت بهتری تولید کند و با جذب مشتریان برای خرید آن محصولات، سود شرکت را افزایش می‌دهد. بنابراین، با این هزینه‌های اضافی، رشد اقتصادی حاصل می‌شود.

سرمایه گذاری‌ها

رشد اقتصادی نیز ناشی از سرمایه گذاری است. مقدار قابل توجهی از سرمایه گذاری ثابت در کارخانه‌ها، ماشین آلات و تجهیزات برای توسعه اقتصاد ایران و سایر کشورها مهم است. هنگامی که یک شرکت تصمیم به سرمایه گذاری در ماشین آلات جدید می‌گیرد، به این معنی است که سطح تولید بالقوه افزایش می‌یابد و هزینه نیروی کار کاهش می‌یابد بنابراین سود شرکت افزایش می‌یابد. اگر سرمایه گذاری موفق در اقتصاد افزایش یابد، ظرفیت تولید نیز افزایش می‌یابد.

کمیت و کیفیت کار

عامل دیگر رشد اقتصادی کمیت و کیفیت نیروی کار در اقتصاد است. هر چه میزان نیروی کار در اقتصاد بیشتر باشد رشد اقتصادی را بیشتر تحریک می کند زیرا هر چه تعداد کارگران بیشتر باشد، سطح بالقوه یک شرکت می‌تواند به دست آورد. علاوه بر کمیت، مهارت‌ها و توانایی‌های کار نیز برای رشد اقتصادی بسیار مهم هستند. ماشین‌های موجود در کارخانه اغلب به افرادی نیاز دارند که آنها را کار کنند، بنابراین داشتن این مهارت‌ها برای کارگران مهم است. کارگرانی که به خوبی آموزش دیده و تحصیل کرده‌اند، احتمالاً ایده‌هایی را برای بهبود روش فعلی تولید و فناوری ارائه می‌دهند. این امر منجر به استفاده بهتر از منابع کمیاب، افزایش سطح تولید بالقوه و نرخ روند بلندمدت رشد خواهد شد.

اعتماد و انتظارات

علت رشد اقتصادی اعتماد و انتظارات مردم از اقتصاد است. اگر شرکت‌ها احساس اطمینان کنند و انتظار داشته باشند که نرخ بازده سرمایه‌گذاری در آینده افزایش یابد، سرمایه‌گذاری‌ها را افزایش خواهند داد. زمانی که سرمایه گذاری‌های برنامه ریزی شده افزایش یابد، اقتصاد به دلیل اضافه شدن به موجودی سرمایه در اقتصاد که قبلاً کالاها و خدمات بیشتری تولید می‌کرد، رشد خواهد کرد. اگر مصرف کنندگان نسبت به آینده مطمئن باشند، ممکن است مصرف را افزایش دهند و هزینه‌های اضافی در اقتصاد ایجاد کنند. همچنین انتظار افزایش زیاد درآمد، مردم را به خرج کردن بیشتر تشویق می‌کند و این امر باعث رونق اقتصادی می‌شود.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای اقتصاد ایران" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

منابع طبیعی

عامل بعدی رشد اقتصادی وجود منابع طبیعی (Natural Resources) است. منابع برای یک کشور مهم هستند، زیرا کشوری که منابع طبیعی زیادی دارد، قادر به تولید کالاها و خدماتی است که در مقایسه با کشورهایی که نیاز به واردات دارند، از نظر هزینه و قیمت پایین هستند. زمانی که هزینه‌ها کم باشد، بنگاه‌ها قادر به افزایش تولید و صادرات کالا به سایر کشورها هستند و این می‌تواند مازادی در حساب جاری کشور ایجاد کند.

صادرات

به کشورهایی که در دهه‌های اخیر به نرخ‌های رشد چشمگیری دست یافته‌اند، توجه زیادی شده است. برخی از اقتصاددانان به نقش مهم صادرات در رشد آنها به عنوان یک قدرت اقتصادی اشاره می‌کنند. صادرات می‌تواند سهم بزرگی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل دهد و کشور از رشد تجارت جهانی سود ببرد. اما صادرات خود مستقیماً به رشد کوتاه مدت کمک می‌کند، زیرا صادرات جزء تقاضای کل است.

مزایای رشد اقتصادی

استاندارد زندگی

مزیت رشد اقتصاد ایران و سایر کشورها این است که سطح زندگی مردم افزایش می‌یابد. رشد اقتصادی می‌تواند فقر را کاهش دهد زیرا می‌تواند درآمد مردم را افزایش دهد و این به آنها امکان می‌دهد کالاهای ضروری برای زندگی را دریافت کنند. اگر مردم درآمد بالایی داشته باشند، می‌توانند کالاهای لوکس بیشتری مصرف کنند و تقاضای کل را تحریک کنند. این امر شرکت‌ها را تشویق به تولید بیشتر می‌کند و این باعث افزایش سطح تولید بالقوه در اقتصاد می‌شود. هنگامی که درآمد و تولید افزایش می‌یابد، درآمد مالیاتی نیز بدون افزایش نرخ مالیات افزایش می‌یابد. سپس دولت می‌تواند پول بیشتری را برای بهبود خدمات عمومی مانند آموزش و مراقبت‌های بهداشتی خرج کند و این امر باعث بهبود استاندارد زندگی مردم خواهد شد.

افزایش مصرف

اولا، تولید ناخالص داخلی بالاتر به این معنی است که اقتصاد کالاها و خدمات بیشتری تولید می‌کند و بنابراین مصرف کنندگان می‌توانند از کالاها و خدمات بیشتری بهره مند شوند. اگر رفاه انسان با مصرف مرتبط باشد، رشد به نفع جامعه خواهد بود. سطوح بالاتر مصرف به کاهش هر گونه فقر مطلق کمک می‌کند (زمانی که مردم نمی‌توانند نیازهای اولیه زندگی را تامین کنند).

نرخ‌های اشتغال

مزیت دیگر رشد اقتصادی افزایش نرخ اشتغال است. هنگامی که رشد اقتصادی وجود داشته باشد، تقاضای کل افزایش می‌یابد، بنابراین شرکت‌ها کارگران بیشتری را برای افزایش سطح تولید به کار می‌گیرند و این فرصت شغلی بیشتری ایجاد می‌کند. شرکت‌ها به دلیل نرخ بازده بالا، در طول رشد اقتصادی، اطمینان بیشتری نسبت به افزایش سرمایه‌گذاری خواهند داشت. وقتی سرمایه گذاری افزایش یابد، فرصت شغلی نیز افزایش می‌یابد.

سخن آخر

 رشد اقتصادی مزایای آشکار بسیاری دارد، اما میزان مطلوبیت آن به عوامل بسیاری از جمله: ماهیت رشد، آیا رشد پایدار است؟ آیا به محیط زیست آسیب می‌رساند؟ با این حال، به جای تلاش برای جلوگیری از رشد اقتصادی، بهتر است بر بهبود ماهیت رشد اقتصادی تمرکز کنیم و بدانیم که عوامل زیادی مطلوبیت رشد اقتصادی را تعیین می‌کنند.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه اقتصاد ایران تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید زیرا با داشتن نویسندگان متخصص، سفارش شما را با بالاترین کیفیت و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل خواهند داد.