آموزش سلامت و انواع روش‌های مربوط به آن
عقل سالم در بدن سالم است. این جمله را شاید بارها و بارها از افراد مختلف شنیده‌اید. از دوران ابتدایی و از معلم ورزش تا دانشگاه و پس از آن که افراد مختلف، لزوم اهمیت به آموزش سلامت و تندرستی را گوشزد نموده‌اند. البته لازم به ذکر است همواره افراد بسیاری در گوشه گوشه جهان هستی زیست کرده‌اند که با وجود داشتن معلولیت‌های شدید، به‌عنوان دانشمندانی برجسته شناخته شده‌اند و صحبت آغازین این گفتار به معنی اهمیت نقش سلامت تن در سلامت روان می‌باشد.
اگر می‌خواهید بدانید برخی از موضوعات مربوط به آموزش سلامت چیست؟ اهمیت آموزش سلامت چیست؟ انواع روش‌هایی که در این زمینه استفاده می‌شوند، کدامند؟ پیشنهاد می‌کنیم تا آخر این مقاله با ما همراه باشید زیرا در این مقاله به توضیح در مورد آن‌ها خواهیم پرداخت.
برخی از موضوعات مربوط به آموزش سلامت
موضوع آموزش سلامت، از مهم‌ترین و دوست داشتنی‌ترین موارد مطالعه بشر بوده و هست. تقریبا کسی در طول تاریخ منکر این موضوع نشده‌است که سلامت عمومی (Public Health) جامعه با سلامت جسمی افراد، همبستگی مثبت دارد. در بحث سلامت جامعه، همواره موضوع پیشگیری به‌عنوان یک اصل بسیار مهم مطرح بوده‌است. البته پیشگیری، هیچ گاه منکر نیاز به درمان و مراقبت های پزشکی نبوده و فردی که نیاز به مراقب‌های پزشکی و دارویی دارد، حتما باید زیر نظر متخصص امر به امر درمان خود رسیدگی کند.
آموزش سلامت عمومی جامعه موارد بسیاری را شامل می‌شود. از عادات غذایی جامعه گرفته تا فرهنگ ورزش کردن و مصرف دخانیات و موارد دیگری که در مطالعات سلامت به آن‌ها اشاره می‌شود. از جمله این موارد می‌توان به استاندارد بودن محیط کاری و آموزشی و وسایل مورد استفاده در آن اشاره کرد. مسائلی از این قبیل، موضوع مورد مطالعه دانش ارگونومی (Ergonomic) می‌باشد. این علم چگونگی طراحی وسایل مورد استفاده در محیط را برای قرار گرفتن افراد در وضعیت مطلوب بدنی مورد مطالعه قرار می‌دهد. به‌عنوان مثال نشیمن صندلی به چه صورت باشد یا ارتفاع استاندارد نیمکت برای افراد مختلف به چه صورت می‌باشد.
موضوع مهم دیگری که در مطالعات آموزش سلامت مطرح می‌باشد، مبحث بهداشت حرکتی می‌باشد. مطالعات آسیب شناسی و حرکات اصلاحی نشان می‌دهند که بسیاری از آسیب‌ها و مشکلات جسمی افراد، به علت عادات نامناسب حرکتی می‌باشد. از عادت بد خوابیدن گرفته تا بد نشستن و لم دادن و فشار زیاد روی ناحیه کمری گرفته تا حمل وسایل سنگین به‌صورت یک جانبه و عادات فرهنگی نامناسب که همه و همه در دچار شدن افراد جامعه به ناهنجاری‌های قامتی دخیل هستند.
مزیت این علوم و روش کار آن‌ها نسبت به روش‌های پزشکی این است که تقریبا همه آن‌ها از روش‌های غیر تهاجمی استفاده می‌کنند و خبری از دارو و اشعه نیست. به‌عنوان مثال در حرکات اصلاحی با شناخت علل ناهنجاری قامتی، برنامه حرکتی متناسب با عارضه فرد طراحی می‌گردد که ضمن حذف عادات نامناسب حرکتی، انحراف‌های به وجود آمده از وضعیت مطلوب بدنی، جبران شده و فرد هر چه بیش‌تر به وضعیت مطلوب قامت خود نزدیک شود.
اهمیت آموزش سلامت چیست؟
وقتی نوبت به ایجاد یک جامعه سالم می‌رسد، نمی‌توان از اهمیت آموزش بهداشت چشم پوشی کرد. کارمندان بهداشت جامعه با همه ذینفعان یک جامعه از شهروندان آن گرفته تا دولت، مسئولان آموزش و پزشکی، برای بهبود سلامت و سلامتی و اطمینان از دسترسی برابر به خدمات بهداشتی همکاری می‌کنند.
آموزش بهداشت جامعه به سلامت یک جامعه به طور کلی نگاه می‌کند، و به دنبال شناسایی مسائل و روندهای بهداشتی در یک جمعیت و همکاری با ذینفعان برای یافتن راه حل‌هایی برای این نگرانی‌ها است.
اهمیت آموزش بهداشت بر بسیاری از زمینه‌های سلامتی در یک جامعه تأثیر می‌گذارد، از جمله:
• آگاهی و پیشگیری از بیماری مزمن
• سلامت مادر و نوزاد
• پیشگیری از آسیب و خشونت
• سلامت روانی و رفتاری
• پیشگیری از چاقی و ورزش کردن
مربیان بهداشت جامعه با ادارات بهداشت عمومی، مدارس، ادارات دولتی و حتی سازمان‌های غیرانتفاعی محلی برای طراحی برنامه‌های آموزشی و سایر منابع برای پاسخگویی به نیازهای خاص جامعه همکاری می‌کنند.
آموزش سلامت همچنین می‌تواند با کاهش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و از دست دادن بهره وری به‌دلیل بیماری قابل پیشگیری، اقتصاد جامعه را تقویت کند. به‌عنوان مثال چاقی و استعمال دخانیات، هر ساله میلیاردها دلار هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی (Hygiene Care) و از بین رفتن بهره وری را برای ایالات متحده در پی دارد.
آموزش بهداشت دانش، مهارت و نگرش مثبت درمورد سلامتی ایجاد می‌کند. آموزش بهداشت درمورد سلامت جسمی، روحی، عاطفی و اجتماعی آموزش می‌دهد و برای بهبود و حفظ سلامتی، جلوگیری از بیماری و کاهش رفتارهای پرخطر انگیزه می دهد.
آموزش بهداشت برای دانش آموزان بسیار حیاتی و با اهمیت است زیرا دانش و نگرش آن‌ها را درمورد سلامتی ایجاد می‌کند. آموزش بهداشت فقط بر سلامت بودن متمرکز نیست. همچنین بر سلامت عاطفی، روانی و اجتماعی نیز تمرکز دارد. آموزش دانش آموزان در مورد اهمیت سلامتی انگیزه آن‌ها را ایجاد می‌کند. در نتیجه، آن‌ها برای حفظ سلامتی، جلوگیری از بیماری‌ها و جلوگیری از رفتارهای پرخطر تلاش می‌کنند.
القای اهمیت سلامتی در مدارس، به دانش آموزان کمک می‌کند تا وقتی بزرگ‌تر می‌شوند زندگی سالم را انتخاب کنند و این کار را در طول زندگی ادامه دهند. به آن‌ها کمک می‌کند خطرات استفاده از مواد مخدر، سیگار کشیدن (Smoking) و نوشیدن الکل را درک کنند. این ماده از آسیب‌های مختلف، بیماری‌ها مانند چاقی و دیابت (Diabetes) جلوگیری می‌کند.
انواع روش‌های آموزش سلامت
آموزش بهداشت در 3 سطح اصلی انجام می‌شود: 1. رویکرد فردی، 2. رویکرد گروهی، 3. رویکرد کلی یا عمومی
1. آموزش سلامت و بهداشت فردی:
پزشکان و پرستاران، که مستقیماً با بیماران و بستگان‌شان در تماس هستند ، فرصت‌های زیادی برای آموزش بهداشت فردی دارند. موضوع انتخاب شده باید با شرایط مرتبط باشد. به‌عنوان مثال، به مادری که برای زایمان آمده‌است باید درمورد تولد کودک گفت، نه درمورد ریشه کنی مالاریا (Malaria).
بزرگ‌ترین مزیت آموزش سلامت فردی این است که ما می‌توانیم فرد را مورد بحث قرار دهیم، بحث کنیم و متقاعد کنیم که رفتار خود را تغییر دهد. عیب آن این است که اعدادی که به‌دست می آوریم کم است.
به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای آموزش سلامت" را مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.
2. آموزش سلامت و بهداشت گروهی:
این گروه‌ها بسیاری هستند مانند مادران، کودکان مدرسه‌ای، بیماران، کارگران صنعتی که می‌توانیم آموزش بهداشت را به آن‌ها هدایت کنیم. انتخاب موضوع در آموزش بهداشت گروهی بسیار مهم است. باید مستقیماً با علاقه گروه ارتباط داشته‌باشد. به عنوان مثال، ممکن است درمورد مراقبت از کودک به مادران آموزش داده شود. کودکان مدرسه‌ای در مورد بهداشت دهان و دندان. گروهی از بیماران سل در مورد سل و كارگران صنعتی در مورد حوادث. روش‌های تدریس گروهی به‌صورت زیر انجام می‌شود:
• سخنرانی
• فیلم‌ها
• نمودار
• نمایشگاه‌ها و ...
سخنرانی‌ها محبوب‌ترین روش آموزش بهداشت هستند. در این، ارتباطات عمدتاً یک طرفه است، یعنی مردم فقط شنونده منفعل هستند. هیچ مشارکت فعالی از طرف آن‌ها در یادگیری وجود ندارد. میزان تأثیرگذاری و تأثیرگذاری سخنرانی (Speech) به شخصیت و شهرت سخنران بستگی دارد. یک سخنرانی اطلاعات اساسی درمورد این موضوع را ارائه می دهد، اما ممکن است نتواند رفتار بهداشتی مردم را تغییر دهد. با این وجود سخنرانی‌ها جایگاه مهمی در آموزش بهداشت گروه‌های کوچک دارند.
فیلم‌ها رسانه‌های جمعی ارتباطات هستند. آن‌ها می‌توانند در آموزش گروه‌های کوچک دارای ارزش باشند.
هر بخش از نمودارها پوشش داده می‌شود و یکی پس از دیگری در معرض دید داستان یا ایده‌ها قرار می‌گیرد بدون اینکه همزمان نمودار کامل را نشان دهد.
نمایشگاه‌ها از اشیا، مدل‌ها، نمونه‌ها و ... تشکیل شده‌اند و پیام خاصی را به ناظر منتقل می‌کنند. آن‌ها اساساً رسانه‌های جمعی ارتباطی هستند.
3. آموزش سلامت و بهداشت برای عموم مردم (رویکرد توده‌ای):
برای آموزش عموم مردم، از "رسانه‌های ارتباط جمعی" استفاده می‌شود. پوسترها، مجلات بهداشتی، فیلم‌ها، رادیو، تلویزیون و نمایشگاه‌های بهداشت. رسانه‌های جمعی به‌طور کلی در تغییر رفتار انسان کم‌تر از روش‌های فردی یا گروهی موثر هستند. اما با این وجود، آن‌ها برای دستیابی به تعداد زیادی از افرادی که در غیر این صورت نمی‌توانند ارتباطی برقرار کنند، بسیار مفید هستند. برای آموزش بهداشت موثر، باید از رسانه‌های جمعی در ترکیب با سایر روش‌ها استفاده شود.
سخن آخر
یک رویکرد آموزشی چند وجهی برای یک جامعه برای ایجاد روش‌های سالم زندگی در اولین سنین ممکن بسیار مهم است. به‌عنوان مثال در یک کشور، برنامه غذایی با تحرک کم و فرآوری شده طی چند نسل اتفاق افتاد. اکنون، این کشور عواقبی را برای کودکان سه ساله مبتلا به دیابت نوع 2 که یک بیماری قبلاً مرتبط با جمعیت سالمند بود، درو می‌کند. مردم باید بیش از آنچه نباید انجام دهند بدانند. آن‌ها باید بدانند که برای سالم بودن باید چه کاری انجام دهند.
در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه آموزش سلامت تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد می‌کنیم سایت رایامارکتینگ را انتخاب کنید تا سفارش خود را با حفظ کیفیت و رعایت اصول سئو، در کم‌ترین زمان ممکن تحویل بگیرید. اگر در این زمینه سوال داشته‌باشید، می‌توانید با شماره تلفن 021-476285 تماس گرفته و با همکاران ما در ارتباط باشید.