فقه و حقوق اسلامی

فقه و حقوق اسلامی عنوان یک گرایش در رشته‌های علوم انسانی است. ما به‎‌عنوان یک فرد مسلمان باید با اصول و قوانین و حقوق دینی خود آگاه باشیم. با آگاهی از داشته‌های خود بیشتر و بهتر خواهیم زیست. علوم اسلامی راهنمای درست زندگی کردن و حتی فکر کردن هستند. ما از دوران کودکی و حتی دورتر دوران که در حیات بطن مادری خود بوده‌ایم با این مفاهیم بزرگ شده‌ایم. در مدرسه و مقاطع بالاتر بیشتر با فقه و حقوق اسلامی آشنا شدیم این آگاهی به ما دید می‌دهد و مسیر را باز می‌کند و ما را در بزنگاهای پر خطر و تنش زا هدایت می‌کند و از تلاطم‌های زندگی امروزی نجات می‌دهد.

در این مقاله به موضوعاتی مانند فقه و حقوق اسلامی نشان دهنده چه چیزی است؟، کاربرد فقه چیست؟، منابع اولیه فقه و حقوق اسلامی و تفسیر آن خواهیم پرداخت. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.

فقه و حقوق اسلامی نشان دهنده چه چیزی است؟

فقه و حقوق اسلامی خطوط قرمز را نشان می‌دهد و با تدوین قوانین در حفظ عدالت در جامعه می‌کوشد. ما به‌عنوان فرد مسلمان کسی که در برابر خداوند تسلیم است ملزم به رعایت این قوانین هستیم. سیره ائمه راه زندگی را به ما نشان می‌دهند. ما با سر لوحه قرار دادن مسیر زندگی آنها می‌توانیم با آرامش بهتری رو به جلو برویم. تعلیم روح بخش اسلام عزیز کارخانه‌ی انسان سازی است.

بر خود باید لازم بداریم که سایر جوامع را از این تعلیم روح بخش انسان ساز آگاه کنیم و مروج آن باشیم. با ترجمه متون دینی اسلامی به آگاهی‌های دینی جامعه می‌افزایم و از جهل جوامع بکاهیم. فقه و حقوق اسلامی عدالت را برای ما تفسیر می‌کنند که عدالت یک مکانیزم است که اگر درست و بجا اجرا شود ما می‌توانیم روح عدل و عدالت را ببینیم.

ما در کتاب عظیم قرآن می‌توانیم به این تعالیم روح بخش دسترسی داشته‌باشیم. وجود فقه و حقوق اسلامی برای جامعه  لازم است و آنقدر در این باب تایید و تاکید شده‌است که به‌صورت یکی از رشته‌های دانشگاهی درآمده‌است و این حاکی از اهمیت و توانمندی فقه و حقوق اسلامی است. بر جوامع مسلمان واجب است از این علوم ناب الهی بهره گیرند و برای تحقق آن تلاش کنند. یادگیری قرآن ما را در تمام روزهای زندگی راهنمایی می‌کند. 

آگاهی از فقه و حقوق اسلامی ما را در پیش برد اهداف جامعه‌ی اسلامی یاری می‌رساند. گسترش عدالت را تحقق می‌بخشد. اگر به درستی قوانین اسلامی در لایه‌های زندگی ما وارد شود هرگز شاهد بی عدالتی نخواهیم بزرگ‌ترین لطمه در جامعه اسلامی به اعتقاد من نتیجه‌ی عدم اعتقاد به خدای بزرگ است. با بی اعتقادی به خدای بزرگ در دشواری بسر می‌بریم. گسترش علوم اسلامی بر همه ما واجب است. نه برای حصول نتیجه که این یک تکلیف است. همه‌ی ما موظف به انجام آن هستیم.

کاربرد فقه چیست؟

فقه شريعت را از طريق تفسير قرآن (Interpretation of the Quran) و سنت توسط فقهاي اسلامي گسترش داده و توسعه مي‌دهد و توسط احكام (فتوا) فقها در مورد سوالاتی كه به آن‌ها ارائه مي‌شود، اجرا مي‌شود. فقه اخلاق و قوانین اجتماعی را رعایت کرده و در اسلام و همچنین نظام سیاسی کاربرد دارد.

فقه (Jurisprudence) به معنای آگاهی در مورد احکام قانونی اسلامی از منابع آن‌ها و استخراج احکام شرعی از منابع آن‌ها، مجتهد را وادار می‌کند تا در بحث‌های مختلف فقه، درک عمیقی داشته‌باشد. یک فقیه باید به عمق موضوع نگاه کند و فقط به معنای ظاهری اکتفا نکند، و شخصی که فقط ظاهر یک مسئله را می‌داند فاقد عنوان فقیه است.

منابع اولیه فقه و حقوق اسلامی

قرآن

قرآن اولین و مهم‌ترین منبع احکام اسلامی است. اعتقاد بر این است كه كلام مستقیم خداوند است كه از طریق فرشته جبرئیل در مكه و مدینه بر حضرت محمد نازل شده‌است، این كتاب مبانی اخلاقی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را بر اساس آن بنا نهاده‌است. آیاتی که در مکه نازل شده‌است به مباحث فلسفی و کلامی می‌پردازد، در حالی که آیات نازل شده در مدینه مربوط به قوانین اقتصادی - اجتماعی است. قرآن در زمان حیات محمد تألیف و حفظ شده و بلافاصله پس از مرگ وی تدوین شده‌است.

آیات قرآن در سه زمینه "علم الهیات"، "اصول اخلاقی" و "قواعد رفتاری انسان" دسته بندی شده‌اند. دسته سوم مستقیماً به موضوعات فقه و حقوق اسلامی مربوط می‌شود كه شامل حدود پانصد آیه یا یك سیزدهم آن است. وظیفه تفسیر قرآن منجر به آرا و قضاوت‌های مختلفی شده‌است.

سنت

سنت منبع مهم بعدی است و معمولاً به‌عنوان "سنت‌ها و آداب و رسوم محمد" یا "الفاظ و اعمال او" تعریف می‌شود. این سخنان شامل گفته‌های حضرت محمد، اعمال او و تصدیق اظهارات و فعالیت‌ها است. از نظر فقهای شیعه، سنت همچنین شامل سخنان و اعمال دوازده امام و فاطمه، دختر محمد است.

توجیه استفاده از سنت به‌عنوان منبع قانون را می‌توان در قرآن یافت. قرآن به مسلمانان دستور می‌دهد که از محمد پیروی کنند. در زمان حیات پیامبر اکرم، صریحاً اظهار داشت كه پس از مرگ او باید سنت‌های او (همراه با قرآن) دنبال شود. اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان سنت را مکمل ضروری و شفاف سازی قرآن می‌دانند.

در فقه اسلامی، قرآن حاوی بسیاری از احکام رفتاری است که از مسلمانان انتظار می‌رود، اما در بسیاری از امور دینی و عملی هیچ قانون قرآنی خاصی وجود ندارد. مسلمانان معتقدند که می‌توانند به شیوه زندگی یا سنت حضرت محمد و یارانش نگاه کنند تا دریابند که از چه چیزهایی تقلید کنند و از چه مواردی اجتناب کنند.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای فرهنگ اسلامی" را مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

بیشتر سنت در حدیث ثبت شده‌است. در ابتدا، حضرت محمد به پیروان خود دستور داده بود كه اعمال خود را یادداشت نكنند. با این حال، او از پیروان خود خواست که سخنان خود را به صورت شفاهی منتشر کنند. تا زمانی که او زنده بود، هرگونه سوءظن را می‌توان با سوال از وی، درست یا غلط بودن را تأیید کرد. با این حال مرگ او باعث سردرگمی شد. بدین ترتیب حدیث تأسیس شد. این یک روش انتقاد متنی است که توسط دانشمندان مسلمان اولیه در تعیین صحت گزارش‌های منسوب به حضرت محمد ارائه شده‌است.

این امر با تجزیه و تحلیل متن گزارش، مقیاس ارسال گزارش، مسیرهایی که گزارش از طریق آن منتقل می‌شود و راویان منفردی که در انتقال آن نقش دارند، حاصل می‌شود. بر اساس این معیارها، طبقه بندی‌های مختلف حدیثی ایجاد شده‌است.

برای اثبات اصالت حدیث یا گزارش خاص، باید آن را با دنبال کردن زنجیره انتقال بررسی کرد. بنابراین گزارشگران مجبور به ذکر مرجع خود تا حضرت محمد بودند. همه مراجع موجود در این زنجیره باید به صداقت و داشتن حافظه حفظ کننده خوب شهرت داشته‌باشند. بنابراین تجزیه و تحلیل بیوگرافی، که شامل جزئیات مربوط به فرستنده است، مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد.

تفسیر فقه و حقوق اسلامی

همانطور که در بالا گفته شد، دو منبع اصلی حقوق اسلامی قرآن و سنت هستند. این دو منبع حقوقی آشکار حاوی برخی احکام قانونی قطعی است که از نظر حقوقدانان نیازی به استدلال قانونی ندارد، بلکه لازم است همانطور که هست اعمال شود. قرآن و سنت همچنین دارای مطالب حقوقی است که اجرای آن‌ها مستلزم استدلال قانونی از طرف حقوقدان است. این استدلال حقوقی به حداکثر تلاش فقیه برای تفسیر و اعمال قواعد مربوط به منشأ فقه اشاره دارد، در جستجوی حکم قانونی مناسب که متناسب با پرونده حقوقی مورد بحث باشد.

در عمل، بخش عظیمی از فقه و حقوق اسلامی مشمول استدلال قانونی است و به آن وابسته است. این امر به این دلیل است که فقط احکام حقوقی محدود مندرج در قرآن و سنت ماهیت قطعی دارند و بقیه اعضای حقوقی حقوق اسلامی منوط به استدلال قانونی فقها هستند.

همین ماهیت قوانین اسلامی، قانون را انعطاف پذیر و سازگار با همه جوامع و مناطق کرده‌است. بعلاوه، قانون از طرق مختلف مستعد توسعه و تغییر شده‌است. توسعه آن را می‌توان با انتخاب برخی از نظرات حقوقی که مناسب‌تر از سایرین در رسیدگی به پرونده‌های حقوقی مربوطه است، نشان داد. این توسعه می‌تواند با ایجاد دیدگاه‌های حقوقی جدید با ظهور پرونده‌های جدید حقوقی حتی فراتر از آن باشد.

این جنبه بدون شک قانون اسلامی را در تمام پرونده‌های حقوقی فارغ از زمان و مکان معتبر قانونی می‌کند. اهمیت تفسیر قانون اسلامی در دیدگاه‌های مختلف حقوقی است که از نظر حقوقدانان مختلف در مورد یک پرونده حقوقی خاص وجود ندارد، بلکه بیشتر در روشی است که فقیه قانون را تفسیر می‌کند. به‌عنوان مثال، هنگام تفسیر یک آیه خاص قرآن، فقیه نمی‌تواند آن را جداگانه تفسیر کند. با این حال، او باید آیه، زمینه‌های حقوقی و زبانشناختی آن، مناسبت نزول آن و همه وقایع مربوط به نزول آن را در نظر بگیرد.

نتیجه گیری

شریعت کل قانون و ارزش‌های الهی است که توسط خداوند داده شده‌است اما فقه قوانینی است که فقهای مسلمان از منابع شریعت اسلام استخراج کرده‌اند. فقه شامل دخالت انسان است که با شروع تفسیر حقوقی لازم است.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه فقه و حقوق اسلامی تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایامارکتینگ را انتخاب کنید تا سفارش خود را با بالاترین کیفیت و رعایت اصول سئو تحویل بگیرید.