بناهای تاریخی ایران، تلفیقی از هنر و تمدن

آنچه بناهای تاریخی ایران را از ابنیه سایر کشورها متمایز می‌کند،  تلفیقی از هنر، تمدن، دانش و اصول معماری شرقی است که در بعضی نقاط با عقاید مذهبی نیز در هم آمیخته و اثری جاودانه را  پدید آورده که نه تنها گویای دانش ایرانیان از معماری است، بلکه  هنرمندی آنان را نیز کاملا آشکار می‌سازد.

به نظر می‌رسد در ساخت بناهای تاریخی ایران هدف تنها ایجاد یک بنا برای ماندگار شدن آن نبوده‌است، بلکه هر  بنایی که در گوشه و کنار تاریخ این فرهنگ دیده می‌شود خود کاربردی داشته که اگر دلایل ساخت آن به خوبی بررسی گردد تنها نتیجه‌ای که می‌توان از ساخت آن گرفت در این است که هنر بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ مردم ایران زمین بوده‌است.

در این مقاله قصد داریم تا به بررسی اجمالی ماهیت بناهای تاریخی ایران و معرفی برخی از بناهای تاریخی ایران بپردازیم. اگر خودتان نیز بخواهید در این زمینه با کم‌ترین هزینه تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید.

بررسی ماهیت بناهای تاریخی ایران

در خصوص بناهای تاریخی ایران دو نکته حائز اهمیت است، اول کاربری بنا و دلایل ساخت آن و دوم اقلیم و آب و هوای منطقه‌ای که بنا در آن ساخته شده‌است. در بحث کاربری بنا اینکه عمارتی باشد برای استراحت بزرگ زادگان، و یا مدرسه‌ای باشد برای اقامت و تحصیل مشتاقان علم و دانش که از دوردست‌ها به ایران سفر می‌کردند و یا بازاری باشد در هسته مرکزی شهر برای امرار و معاش مردم و محل تجمع ساکنان و برخورداری از اخبار ولایت و سرزمین و یا  هر دلیل دیگری که می‌توانسته به ساخت آن منجر شود، بر معماری آن و ترکیب آن با هنر و فرهنگ بسیار موثر بوده‌است.

و در بحث اقلیم (Climate) و آب و  هوای منطقه‌ای که بنا در آن ساخته شده، اینکه بنا در منطقه‌ای سردسیر و کوهستانی واقع شده و یا به دلیل سرمای زیاد در بافتی متراکم ساخته شده باشد و یا اینکه در منطقه‌ای کویری و بیابانی باشد، که برای حداکثر استفاده از مواهب طبیعت شکل و ساختار آن با اقلیم منطقه سازگار شده باشد، خود نکته‌ای است که نباید از نظر دور ماند.

بناهای تاریخی بسیاری در گوشه و کنار این سرزمین وجود دارد که به لحاظ ماهیت ساخت از نظر بسیاری از عوام دور مانده‌است و تنها عده ای چند از اساتید و علاقمندان به مطالعه از چرایی ساخت آن آگاه هستند. چهارطاقی‌هایی که در نقاط بسیاری از این کشور بنا شده‌اند و گاهی قدمت آن به هزاران سال می‌رسد ولی هیچ یک از ما از کاربری آن مطلع نیستیم.

برج‌ها و باروهایی که در شهرهای بسیاری هنوز اثری از آن پا برجاست. بناهایی که شاید به دلیل بهره‌مندی از دانش نجوم و ستاره شناسی و... ساخته شده باشند و چه بسا افرادی که سهل انگارانه از کنار آن عبور کرده و بی توجه به اهمیت آن نه تنها برای بقا و ماندگاریش تلاش نمی‌کنند که به  فنای آن نیز کمک می‌کنند. حال اگر دانش و اندوخته علمی ما از بناهای تاریخی ایران افزایش یابد چه بسا افرادی که خود را ملزم به حفظ و نگهداری و مرمت آن کنند.

معرفی برخی از بناهای تاریخی ایران

ارگ بم

ارگ بم یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین بناهای خشتی ایران و جهان است. پس از زمین لرزه‌ای که دیوارهای این مقصد گردشگری ایران را به زمین انداخت، بیش از 100 باستان شناس و مهندس برای بازسازی آن در بازسازی بم کار کردند. این ارگ دارای عناصر منحصر به فرد به عنوان مهم‌ترین باقیمانده از یک شهر قرون وسطایی است. این بازسازی نه تنها در ساختار ویرانه این ارگ شگفتی‌هایی ایجاد کرد، بلکه به شهر جلال و شکوه دوباره‌ای بخشید. سایت ارگ بم یونسکو (UNESCO) بار دیگر به عنوان بزرگ‌ترین ساختار خشتی جهان شناخته شده‌است.

این مقصد فرهنگی به عنوان یکی از جواهرات جاذبه‌های گردشگری ایران، بیش از تاریخ و معماری باشکوه در دیوارهای سفالی خود جای دارد. برج‌ها و کانال‌های زیرزمینی زیادی که هنوز در این قلعه قدیمی وجود دارد، همه نشانه‌های قدیمی این شهر به عنوان ایستگاه مهمی در جاده ابریشم هستند.

شهر سوخته

یکی از دیدنی‌ترین مقاصد گردشگری ایران از نظر بناهای تاریخی است. نام این شهر کاملاً گویا است، زیرا چیز زیادی از این مرکز تمدنی بزرگ در ایران باقی نمانده‌است. با این وجود، شهر سوخته بزرگ‌ترین گروه ویرانه‌ها را در قلمرویی که تا به حال در تاریخ جهان مشاهده شده‌است، شامل می‌شود. بقایای این شهر آجری گلی شاهد ظهور مفاهیم متعدد "جدید" در یکی از قدیمی‌ترین جوامع جهان در شرق ایران است.

شهر تاریخی سوخته، در کنار رودخانه هیرمند قرار دارد و مهم‌ترین مقصد گردشگری منطقه سیستان است. سال‌هاست که باستان شناسان و مورخان در تلاش برای کشف اسرار این شهر سوخته، آنچه از این شهر باقی مانده‌است را مطالعه کرده‌اند. علوم مانند کشاورزی، جانورشناسی، گیاه شناسی، جواهر سازی و فلزکاری همگی در این شهر انجام می‌شده‌است! باستان شناسان (Archaeology) به تازگی سه منطقه زیرزمینی جدید را در این مقصد مرموز گردشگری ایران نیز یافته‌اند که بیشتر به جذابیت این شهر می‌افزاید.

روستای ابیانه

روستای تاریخی ابیانه در دامنه کوه کرکس قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین روستاهای پلکانی جهان است. این مقصد گردشگری بی نظیر با خانه‌هایی به رنگ سرمه‌ای و گلی از بالا به پایین رنگ آمیزی شده‌است و باعث شهرت آن در بین گردشگران به عنوان "دهکده سرخ" شده‌است.

ساختمان‌های اصیل و قدیمی ابیانه در هر بلوک خود تاریخچه‌ای دارند. ارزش روستای ابیانه به عنوان یک مقصد گردشگری ایران بیشتر از تاریخ یا طراحی معماری آن است. در بین همه جاذبه‌های گردشگری ایران، ابیانه به دلیل شیوه‌ای کاملا سنتی و معمولی که هنوز شهروندانش در آن زندگی می‌کنند خودنمایی می‌کند، نمونه‌هایی از این دست در دنیای امروز بسیار نادر است.

مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی)

مسجد صورتی شیراز که به درستی به عنوان یکی از معماری زیبا از نظر معماری در ایران نامگذاری شده است، در بین بناهای تاریخی ایران جای می‌گیرد. مسجد نصیرالملک به زیبایی ترکیبی از معماری اسلامی و آداب تزئینی را در ساختمان خود نشان می‌دهد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که این مسجد اولین مکان مذهبی در ایران است که به جای آبی لاجوردی سنتی و مرسوم، از صورتی به عنوان پررنگ‌ترین رنگ در زیباسازی آن استفاده می‌کند. این مسجد هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما محبوبیت آن به عنوان مقصد گردشگری ایران غیرقابل انکار است.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای بناهای تاریخی" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

شیشه‌های رنگارنگ نصیرالملک آرایه‌های متفاوتی از رنگ‌ها را نشان می‌دهد که روی فرش‌های متعدد آن یکی پس از دیگری منعکس شده‌است و در نتیجه یک اثر منحصر به فرد ایجاد می‌کند. با این حال، صورتی همچنان پررنگ‌ترین رنگ مورد استفاده در طراحی ساختمان است و بنابراین نام آن "مسجد صورتی" است. این مقصد گردشگری (Tourist Destination) یکی از مشهورترین نقاط شیراز و ایران است که همه باید آن را ببینند!

خانه طباطبایی

یکی دیگر از جاذبه‌های کاشان و همچنین معروف‌ترین بناهای تاریخی شهر، خانه طباطبایی است. خانه تاریخی طباطبایی از نظر ملی به عنوان شاهکاری در معماری و سبک شهرت دارد و سالانه مورد بازدید گردشگران از سراسر جهان قرار می‌گیرد. طراحی داخلی و خارجی خانه از برجسته‌ترین در نوع خود است و برخی حتی دارای معانی فراتر از زیبا سازی خانه هستند.

بازار بزرگ تبریز

بازار بزرگ تبریز یکی از بازارهای سنتی ایرانی است. این بازار تاریخی یکی از نقاط برجسته راهنمای سفر به تبریز است و علاوه بر اینکه یک مقصد گردشگری منحصر به فرد در ایران است. بازار تبریز بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان است و در مسیر طولانی جاده ابریشم به عنوان یک بازار اصلی عمل می‌کرد.

این بازار نه تنها شاهد بزرگی برای فرهنگ ایران در دوران حکومت پادشاهان مختلف در ادوار مختلف است، بلکه مجموعه‌ای از هنر و معماری از هر دوره را در خود دارد. این مقصد گردشگری خاطرات دوران قدیم و انقلاب‌های متعدد علیه بازدید از بازار بزرگ تبریز را نیز دربر می‌گیرد و فرصتی عالی برای خرید سوغاتی‌های معروف این شهر مانند فرش ایرانی یا شیرینی تبریز است.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه مترجمی استخدام شوید، روی عبارت استخدام مترجم با حقوق بالا کلیک کنید.

مسجد کبود تبریز

مسجد آبی تبریز، که مسجد کبود نیز نامیده می‌شود ، یکی از بزرگ‌ترین شگفتی‌های بناهای تاریخی ایران است. کاشی کاری فوق العاده، منحنی‌های بلند، طراحی منحصر به فرد و طاق‌های متقارن تنها تعدادی از مواردی هستند که مسجد کبود را بسیار زیبا جلوه می‌دهند. امروزه مسجد کبود به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد تبریز و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران، بلند و باشکوه است و در تمام ایام سال تماشاگران را مجذوب خود می‌کند. این مقصد گردشگری به اندازه یک مکان در مقاصد ضروری سفر شما به ایران ارزش دارد!

سخن آخر

ایران دارای بسیاری از جاذبه‌های تاریخی برتر است. دیدن مکان‌های شگفت انگیز تاریخی و باستانی برای کسانی که به این مکان‌ها علاقه دارند لذت بخش است. با وجود مکان‌های میراث جهانی یونسکو در ایران، هرگز با کمبود مکان‌های دیدنی روبرو نخواهید شد.  معماری ایرانی به تاریخ غنی این کشور کمک می‌کند و با هم یک آرمان شهر را از فرهنگ غنی ایرانیان تداعی می‌کنند. کاشی‌های زینتی و شاهکارهای هوشمند مهندسی قدرت معماری ایرانی را برای قرن‌ها نشان می‌دهد. مساجد و شهرهای کویری بی نظیری دارد و به طور خلاصه وسعت و تنوع معماری تاریخی ایران شگفت‌انگیز است.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه بناهای تاریخی تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید زیرا با داشتن نویسندگان متخصص، سفارش شما را با بالاترین کیفیت و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل خواهند داد.