علوم اجتماعی و تاثیر آن بر فرهنگ

فرهنگ مجموعه پیچیده‌ای از باورها و ارزش‌ها و عادات است که در جامعه مشاهده می‌شود. فرهنگ‌ها لزوما در جامعه جهانی یکسان نیست و هر جامعه‌ای فرهنگ مختص خود را می‌تواند داشته باشد کما اینکه بعضا هنجارها و عادات مشترکی بین ملت‌ها به عنوان فرهنگ مشترک دیده می‌شود، بعضی عادات و باورها از قدیم همراه جامعه بوده و فرهنگ دیرین آن جامعه است.

اما ارزش‌ها و عادات جدیدی نیز در جامعه با عنوان فرهنگ متاخر به وجود می‌آید، تاخیر فرهنگی نیز ممکن است در جامعه رخ بدهد، به عنوان مثال وقتی استفاده از موبایل از سال‌های دور در جامعه رواج پیدا کرده‌باشد. اما فرهنگ استفاده از آن هنوز در جامعه به عنوان یک ارزش درنیامده باشد جامعه در مورد استفاده از موبایل دچار گونه‌ای تاخیر فرهنگی شده‌است.

در این مقاله به انواع مولفه‌های فرهنگ، مهم‌ترین خصوصیات فرهنگ و طبقه بندی فرهنگ خواهیم پرداخت. پس اگر می‌خواهید در این زمینه اطلاعاتی به‌دست آورید تا آخر این مقاله با ما همراه باشید. در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در این زمینه با کم‌ترین هزینه تولید محتوا انجام ذهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد.

انواع مولفه‌های فرهنگ

خرده فرهنگ‌هایی هم در جامعه وجود دارد که در اندیشه و اخلاقیات و رفتار و باور قشری از جامعه وجود دارد که در مقایسه با اکثریت در اقلیت قرار دارند. به بیان دیگر خرده فرهنگ‌ها در باور و ذهن و رفتار اقلیت یک جامعه جای دارند نه همه و اکثریت جامعه. خرده فرهنگ‌ها خود نقش به سزایی در جامعه دارند و می‌توانند موجب شکاف در تمایلات ذهی و سبک زندگی افراد جامعه بشوند.

فرهنگ سیاسی هم وجوددارد که مجموعه باور ها و نگرش ها و احساسات اکثریت جامعه نسبت به سیاست و حکومت است و در بردارنده عقاید آن جامعه نسبت به مبانی فکری نظام سیاسی حاکم است. عوامل اصلی شکل گیری فرهنگ در ایران را می توان در دوره هخامنشیان و ساسانیان و دوره ی سلطه اعراب برایران جستجو کرد..

امروزه از بحث‌هایی که در ایران در مورد فرهنگ (Culture) وجود دارد و بسیار جدی دنبال می‌شود تهاجم فرهنگی است. تهاجم فرهنگی به تلاش‌هایی از سوی بیگانگان خارجی اطلاق می‌شود که برای نفوذ در بین افراد جامعه و تغییر در الگوهای فکری و رفتاری آن‌ها انجام می‌گردد. و البته این تهاجم عمدتا از سوی غرب و آمریکا طلقی می‌شود. که از طریق فیلم و برنامه سازی‌ها و پوشاک و غیره میسر می‌گردد.

فرهنگ ها شامل هفت مولفه اساسی می‎باشند:

نخست هنجارها که عمده‌ترین آن‌ها عبارت است از سنت‌های عامه و آداب و شعارهای و اخلاقیات. دوم نمادها که منظور اشاره مضمون یا رفتاری که در روابط اجتماعی  به کار می‌رود تا به وسیله آن چیز دیگر را القاء کنیم. سوم نقش‌ها که از آن چگونگی ارتباطات فردی و اجتماعی شکل می‌گیرد. چهارم بینش‌ها که فرهنگ جامعه بیشتر تحت تاثیر ایدئولوژی (Ideology) حاکم است.

پنجم ارزش‌ها که بیان گر آنند که چه چیز مطلوب است و کدام روش از نظر اجتماعی نامطلوب و بی ارزش است. ششم علوم و فنون است که نقش علم و تکنولوژی در تمام بخش‌های زندگی انسان مهم است. و بالاخره ساختارها هفتمین مولفه فرهنگ است که نمایان گر فعالیت و ارتباط متقابل نقش‌هاست. و حقوق و تکالیف سازمان یافته میان افراد و گروه هارا مشخص می‌کند.

مهم‌ترین خصوصیات فرهنگ

مانند اکثر مفاهیم جامعه شناسی، فرهنگ نیز واژه‌ای است که هم معنای عامه پسند دارد و هم جامعه شناسانه. انسان یک موجود اجتماعی است و در عین حال یک موجود فرهنگی است. فرهنگ یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انسان است. انسان بودن یعنی فرهنگ داشتن. این فرهنگ است که زندگی انسان را معنی دار می کند. انسان در یک محیط فرهنگی متولد و پرورش یافته است.

فرهنگ اکتسابی است و به‌دست می‌آید

فرهنگ یک کیفیت یا رفتار اکتسابی است. از نظر زیست شناختی به ارث نمی‌رسد اما از نظر اجتماعی توسط افراد آموخته می‌شود. به عبارت دیگر، هر رفتار یا کیفیتی که از نظر اجتماعی به دست آید یا آموخته شود، فرهنگ علوم اجتماعی نامیده می‌شود. رفتاری که از طریق عادات و افکار جامعه پذیری آموخته می‌شود فرهنگ نامیده می‌شود. انسان‌ها با زندگی گروهی فرهنگ را می‌آموزند یا به آن دست می‌یابند. او آن را از طریق آموزش از جامعه می‌آموزد.

فرهنگ اجتماعی است

فرهنگ ماهیتاً فردی نیست بلکه اجتماعی است. همانطور که فرهنگ محصول اجتماعی از طریق تعامل اجتماعی که برای همه مشترک است، توسعه می‌یابد. بدون تعامل اجتماعی یا روابط اجتماعی فرهنگ سازی بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است. فرهنگ شامل انتظارات اعضای گروه‌هاست. در جامعه ایجاد یا نشات گرفته‌است. از این رو اجتماعی است.

فرهنگ قابل انتقال است

فرهنگ از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یابد. از والدین به فرزندان و غیره منتقل می‌شود. این انتقال یک روند مداوم و خودجوش است. هرگز ثابت نمی‌ماند. انسان فرهنگ را از نیاکان خود به ارث می‌برد یا می‌آموزد و آن را به جانشینان خود منتقل می‌کند. به این ترتیب فرهنگ دائماً جمع می‌شود.

فرهنگ برخی از نیازها را برآورده می‌کند

فرهنگ بسیاری از نیازهای روانی اجتماعی ، اخلاقی و غیره افراد را برآورده می‌کند. فرهنگ به دلیل نیازهای مختلف ایجاد و حفظ می‌شود. این نیازهای جامعه و همچنین افراد را برآورده می‌کند. نیاز ما به غذا، لباس، سرپناه، نام، شهرت، جایگاه و موقعیت مطابق روش‌های فرهنگی ما برآورده می‌شود.

فرهنگ مشترک است

فرهنگ توسط یک فرد یا چند فرد در اختیار نیست. فرهنگ توسط اکثریت افراد مشترک است. از این رو فرهنگ علوم اجتماعی است. فرهنگ در یک روز یا یک سال ایجاد نمی‌شود. این به تدریج در طول قرن‌ها جمع می‌شود. اعتقادات، هنر، اخلاق، دانش به تدریج ذخیره می‌شود و به بخشی از فرهنگ تبدیل می‌شود. از این رو فرهنگ میراث اجتماعی است.

ما می‌دانیم فرهنگ یک محصول اجتماعی است. با گذشته پیوند خورده‌است. از طریق انتقال گذشته به زندگی در فرهنگ ادامه می‌دهد. این توسط همه مشترک است.

فرهنگ سازگار است

فرهنگ از ظرفیت سازگاری برخوردار است. ایستا نیست. دستخوش تغییراتی می‌شود. جنبه‌های مختلف فرهنگ با محیط جدید یا چالش‌های ناشی از محیط اجتماعی و جسمی سازگار است. سازگاری به روند تعدیل اشاره دارد. و فرهنگ در این روند سازگاری به انسان کمک می‌کند.

فرهنگ متغیر است

فرهنگ متغیر و قابل تغییر است. از جامعه‌ای به جامعه دیگر تغییر می‌کند. زیرا هر جامعه‌ای فرهنگ خاص خود را دارد. همچنین در جامعه‌ای هر از گاهی متفاوت است. روش‌های زندگی افراد یک جامعه خاص هر از گاهی متفاوت است.

فرهنگ سازمان یافته است

فرهنگ دارای یک نظم یا سیستم است. فرهنگ یک "کل پیچیده" است. این بدان معنی است که بخش‌های مختلف فرهنگ به خوبی در یک کل منسجم سازمان یافته‌اند. بخش‌های مختلف فرهنگ به گونه‌ای سازمان یافته است که هر تغییری در یک قسمت تغییرات متناظر را در قسمت‌های دیگر به وجود می‌آورد.

فرهنگ ارتباطی است

انسان نماد می‌سازد و استفاده می‌کند. وی همچنین از ظرفیت ارتباط نمادین برخوردار است. فرهنگ مبتنی بر نماد است و از طریق نمادهای مختلف ارتباط برقرار می‌کند. ایده‌های مشترک و میراث اجتماعی و غیره از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. از این رو فرهنگ ماهیتی ارتباطی دارد.

زبان وسیله اصلی فرهنگ است

فرهنگ از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. هرگز ثابت نمی ماند. این انتقال از طریق زبان امکان پذیر شد. فرهنگ از طریق زبان آموخته می شود.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای فرهنگ علوم اجتماعی" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

طبقه بندی فرهنگ

فرهنگ مادی

فرهنگ مادی متشکل از فرآورده‌های فعالیت انسانی است که ملموس و قابل مشاهده است. این اشیا ساخته شده توسط بشر است و به عنوان "مصنوعات" نامیده می‌شود. این کتاب، صندلی، میز، مبلمان، ابزار، تلفن است. این فرهنگ مادی بیرونی و منفعت طلبانه است. فرهنگ مادی برای راحتی انسان ابداع شده‌است. آنها به پیشرفت جامعه کمک می‌کنند. سریع‌تر تغییر می‌کند.

فرهنگ غیر مادی

فرهنگ غیر مادی از چیزهای نامشهود و انتزاعی مانند آداب و رسوم، ارزش‌ها، عادات حسن نیت، اعتقادات، زبان و غیره تشکیل شده‌است. فرهنگ غیر مادی امری درونی است و آنها وجود فیزیکی ندارند. فرهنگ غیرمادی بسیار آهسته تغییر می‌کند. این با در نظر گرفتن مبانی روانشناختی انسان ایجاد شده و ماهیت باطنی انسان را منعکس می‌کند. فرهنگ غیر مادی دارای دو جنبه شناختی و هنجاری است. جنبه شناختی با دانش سروکار دارد در حالی که جنبه‌های هنجاری از هنجارها، قواعد و ارزش‌ها تشکیل شده‌است. ما نمی‌توانیم آن را ببینیم و آن را لمس کنیم.

سخن آخر

انسان به عنوان یک موجود فرهنگ دار نامیده می‌شود. بنابراین شناخت جامعه بشری مستلزم درک فرهنگ است. زیرا هر جامعه‌ای دارای فرهنگ است و انسانیت فقط در یک چارچوب فرهنگی رشد می‌کند. جامعه شناسان این دو مفهوم یعنی فرهنگ و جامعه را توسعه داده‌اند تا قاعده‌های عملکرد انسان و جوهر زندگی اجتماعی را حساب کنند و توضیح دهند. علاوه بر این، درک معنای فرهنگ برای درک ماهیت جامعه بسیار حیاتی است.

معنای جامعه شناسی کلمه فرهنگ به شدت با معنای معمولی، رایج یا ادبی متفاوت است. معمولاً اصطلاح فرهنگ به آن صفات و سیستم‌های رفتاری خاص گفته می‌شود. این به صفات خاصی اشاره می‌کند و افرادی که این ویژگی‌ها را کسب کرده‌اند به عنوان فرهیخته در نظر گرفته می‌شوند.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه فرهنگ علوم اجتماعی تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید زیرا با داشتن نویسندگان ماهر سفارش شما را با حفظ کیفیت و رعایت اصول سئو و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل خواهند داد.