چگونه یک نقد کتاب آموزشی را ساختاردهی کنیم؟

بیشتر مواقع، نقد کتاب های دانشگاهی و آموزشی بر عهده دانش آموزان و دانشجویان گذاشته می شود تا مهارت های تحلیلی دانش آموز با تفسیر و برداشت یک کتاب خاص، توسعه داده شده و تقویت شود.

برخی از دانش آموزان و دانشجویان به دلیل اینکه درک کافی از تولید محتوای انتقادی برای کتاب و ری‌ویونویسی ندارند، انجام این کار را بسیار سخت و حتی استرس آور و چالش برانگیز دانسته و فکر می کنند که هرگز نمی توانند از عهده تولید محتوای مناسب برای نقد کتاب بربیایند.

اگر شما هم به عنوان یک دانش آموز/ دانشجو، در نگارش متن انتقادی با این مشکلات روبرو هستید، تا پایان مقاله همراه ما باشید تا چند نکته ارزشمند در زمینه انجام راحتتر و سریعتر نگارش محتوای نقد کتاب را به شما ارائه دهیم. ابتدا بیایید این کار را با تعریف واضح نقد کتاب و مقایسه تفاوت های "گزارش نویسی برای کتاب" و "نقد کتاب" شروع کنیم.

گزارش کتاب چیست؟

یک "گزارش کتاب" خلاصه ای عینی از کتاب را به مخاطب ارائه می دهد. برخلاف یک نقد کتاب، "گزارش نویسی برای کتاب" بر ارائه نکات اصلی ترکیب محتوا به مخاطب متمرکز است.

یک گزارش کتاب، ایده های اصلی نویسنده را مورد تاکید قرار داده و جزئیات کافی از وقایع و موضوعات مختلف کتاب را در اختیار خوانندگان قرار می دهد تا آنها بتوانند راحتتر تصمیم بگیرند که آیا این کتاب ارزش خواندن دارد یا نه.

نقد کتاب چیست؟

اما یک نقد کتاب یا ری‌ویو، از همان کتاب یک توصیف و ارزیابی انتقادی به مخاطب ارائه می دهد.

هدف اصلی یک نقد کتاب، ارائه خلاصه ای از مطالب عنوان شده در کتاب به مخاطب و ارزیابی صریحی از نظرات خوانندگان پیشین کتاب به کسانی است که هنوز آن کتاب را نخوانده اند.

به عبارت دیگر، نهایی ترین و مهمترین هدف یک منتقد کتاب این است که مطالعه یک اثر خاص را به خوانندگان بالقوه پیشنهاد داده یا برعکس، گروهی از مخاطبین را از مطالعه کتابی که برایشان مناسب نیست، منصرف کند.

ساختار یک گزارش کتاب شبیه به ساختار یک نقد و بررسی کتاب است، با این تفاوت مهم که در مورد دوم شما نه تنها باید متن را تجزیه و تحلیل کنید، بلکه باید به مخاطبان خود مطالعه کتاب مورد نظر را (در صورت لزوم) پیشنهاد داده و آن کتاب را تایید؛ ارزیابی و توصیه کنید.

• Tips On How To Structure Your College Book Review

چگونه می توان ساختار منسجمی در نقد و بررسی کتاب ایجاد کرد؟

اگر می خواهید نقد کتاب شما امتیازی عالی از مخاطب دریافت کند، باید ساختار منسجمی داشته باشد.

بسیاری از دانشجویان در نگارش محتوای مناسب برای نقد کتاب مشکل دارند، فقط به این دلیل که تصوری از چگونگی ساختار یک مرور کتاب نداشته و نمی دانند چه مواردی را باید در متن انتقادی خود بگنجانند.

در ادامه، نمونه ای از ساختار یک نقد کتاب ایده آل، آورده شده است. توضیحات واضح و دقیقی برای هر بخش قرار داده شده تا شما راحتتر بتوانید نقد و بررسی کتاب مورد نظر خود را طبق نکات زیر برنامه ریزی کنید:

عنوان:

شما باید عنوان مقاله و به دنبال آن مشخصات کامل کتابشناسی را در نقد و بررسی خود ارائه دهید.

مقدمه:

مقدمه باید یک پاراگراف بوده و شامل اطلاعات ریشه ای و برخی از موضوعات مهم باشد. حتماً یک بیانیه کلی قوی و یک شروع جذاب برای جلب نظر خوانندگان داشته باشید.

متن یا خلاصه:

تعداد پاراگرافهای متن اصلی و حجم کلی نقد کتاب را معلم/ استاد/ مدیر آموزشی مشخص می کند. به عنوان یک قاعده، شما باید یک یا دو پاراگراف را به خلاصه ای از مطالب متن؛ یک پاراگراف را به بیان نقاط ضعف کتاب و یک پاراگراف را به بیان نقاط قوت آن اختصاص دهید.

تجزیه؛

تحلیل و ارزیابی: در این قسمت باید تفسیر انتقادی از کتاب ارائه داده و مشخص کنید که نویسنده چقدر به اهدافی که در نظر داشته، رسیده است. این بخش باید به سوالات زیر پاسخ دهد:

• آیا سبک نویسنده موثر؛ قابل درک؛ جذاب و یا بااقتدار است؟
• آیا نویسنده به اهدافی که برای خود تعیین کرده، دست پیدا کرده است؟
• چگونه می توانیم برداشت کلی خود از متن را ارزیابی کنیم؟ (آیا به نظر شما این کتاب، کسل کننده؛ جذاب؛ سرگرم کننده یا محرک است؟)
• نقاط قوت و ضعف کتاب چیست؟ آیا استدلال های نویسنده، قانع کننده است؟
• آیا شما مطالعه این کتاب را به افراد دیگر پیشنهاد می کنید؟
• چگونه می توان ساختار منسجمی در نقد و بررسی کتاب ایجاد کرد؟

• نحوه نگارش نقد کتاب دانشگاهی

نتیجه گیری:

بند پایانی یک نقد کتاب، توافق مختصری است که باید نتیجه و هدف پایانی کتاب را به روشی کاملاً منطقی بیان کند. شما به عنوان یک منتقد باید در قسمت نتیجه گیری، به مخاطب بگویید آیا باید این کتاب را بخواند یا خیر. البته باید مطمئن شوید که نتیجه گیری شما کاملاً به این قسمت محدود شده است.

هنگام نوشتن یک متن مناسب نقد کتاب، باید مراقب بروز مشکلات زیر باشید!

هنگام نگارش مقالات علمی، احتمال رخ دادن مشکلات فراوانی وجود دارد. شما باید با این مشکلات آشنا بوده و سپس، از بروز آنها در متون نگارشی خود جلوگیری کنید.

• شما نباید به نوشتن یک خلاصه ساده اکتفا کنید! بلکه باید متن را تجزیه و تحلیل کرده؛ مهم ترین نکات آن را بیان کرده و متن را ارزیابی و قضاوت کنید.

• بیش از 100 نوع ایده تولید محتوا

• بر اساس اهداف نویسنده، متن او را نگارش کنید نه طبق اهداف خود! شما حق ندارید متن را به خاطر اینکه آنقدرها که شما فکرش را می کردید متفاوت نیست، قضاوت کنید! سعی کنید اهداف و مقاصد نویسنده را درک کرده و میزان دستیابی او به این اهداف را قضاوت کنید.

• به استدلالهای اصلی و مهم متن اشاره کنید.  لازم نیست همه مباحث را در نقد و بررسی خود پوشش دهید! از جا دادن کل کتاب در نقد خود، خودداري كنيد.

• در استفاده از نقل قول ها، افراط نکنید! یادتان باشد مقاله خود را تبدیل به یک مجموعه بزرگ از نقل قول های نویسنده نکنید!

• نیمه پر لیوان را ببینید و فقط روی بر روی نقص ها و معایب کتاب، تمرکز نکنید. هر اثر هنری دارای شکاف های خاصی است؛ اما شما به عنوان یک منتقد، نباید فقط به نکات منفی کتاب توجه نکنید. واقع بین باشید و انتقادات خود را به حداقل برسانید.