تجربه کاربری یا ux چیست؟

تجربه کاربری یا  ux چیست؟ در این مقاله با پاسخ این سوال همراه شما هستیم. Ux مخفف واژه  user experience است. این واژه در زبان فارسی تحت عنوان "تجربه کاربری" یا "تجربه کاربر" ترجمه شده است. تجربه کاربری درباره هر چیزی می‌تواند صادق باشد. چه محصولی که به صورت فیزیکی مورد استفاده شما قرار می‌گیرد و چه سایت یا اپلیکیشنی که از آن بازدید میکنید.

تجربه کاربری مصادیق زیاد و متفاوتی را شامل میشود.  ممکن است حتی چینش میز غذا در یک رستوران به صورتی باشد که در پایان منجر به رضایت یا عدم رضایت تان شود.  نکته ای که در رابطه با تجربه کاربری وجود دارد این است که عموما تجربه مثبت و خوشایند کمتر احساس می‌شود.

در حقیقت کاربر در مقایسه تجربه کاربری ناخوشایند، خوشایند بودن وب سایت، اپلیکیشن و یا هر محصول دیگری را درک خواهد کرد. یکی از مواردی که سبب تجربه کاربری خوشایند می‌شود ، سادگی است. هر چه فرآیند کار ساده تر باشد، مشتری در نهایت رضایت بیشتری خواهد داشت.

به عنوان مثال:

در گذشته درهای کنسرو و قوطی هایی مثل رب به سختی باز می‌شدند. در حقیقت دستیابی به محتوای قوطی های فلزی کار چندان راحتی نبود. در راستای بهبود تجربه کاربری و ساده تر کردن دسترسی،  کارخانه ها دستک هایی روی در محصول تعبیه و درب های ایزی اپن را روانه بازار کردند.

این مسئله سبب شد تا بدون نیاز به انرژی بیشتر و یا بکار گرفتن ابزارهای دیگر بتوان درب محصول را باز کرد. البته هنوز هم کارخانه هایی وجود دارند که از قوطی های ایزی اپن استفاده نمیکنند، و مسلما به همین دلیل از گزینه های کاربر، برای خرید حذف شده اند.

دامنه تجربیات کاربر در تعامل با محصول فیزیکی و یا الکترونیکی ارائه شده توسط شما بسیار گسترده است. برای تعریف دقیق تر تجربه کاربری باید گفت احساسی که در نهایت و پس از استفاده از محصول و یا حتی در حین استفاده از آن خواهید داشت.

در صورتی که این تجربه مثبت باشد، تمایل شما به استفاده مجدد از محصول و خدمات ارائه شده بیشتر خواهد بود. Ux  به صورت کلی شامل ۷ زیر مجموعه است که هر یک می‌توانند نقش مثبت و موثری در تجربه نهایی کاربر داشته باشند.

در ادامه به چند مورد از عناصر مهم در UX میپردازیم:

• قابل استفاده بودن

Useable یکی از بخش هایی است که باید به آن توجه شود. در حقیقت تمام امکانات و قابلیت هایی که در نظر گرفته و عنوان داشته اید باید برای کاربر قابل استفاده باشند.Usability  را می‌توان به صورت کلی تر نیز بررسی کرد. به این شکل که استفاده از محصول و کار کردن با آن چندان سخت نباشد. اگر کار کردن با محصول پیچیده باشد احتمالا بسیاری از کاربران از خیر کار کردن با آن خواهند گذشت.

• Findable بودن

Findable بودن به این معناست که عناصر مختلف به سادگی قابل یافتن باشند. به عنوان مثال بخش‌هایی چون ثبت نام ، ورود و منو در یک سایت از جمله قسمت هایی هستند که باید در دسترس کاربر باشند.

• کارا و مفید بودن محصول

یکی دیگر از مهمترین ارکان تجربه کاربری usefull بودن آن است. محصولی که مفید نباشد و یا نیاز های کاربران را مرتفع نکند شایسته دریافت حس خوشایند کاربر و تجربه مثبت او نیست. محصول نهایی باید برای کاربر مناسب و مطلوب باشد تا بتوان گفت که در زمینه تجربه کاربری موفق عمل کرده است.

• ارزشمندی

 محصول باید ارزش زمان، انرژی و هزینه ای که کاربر به آن اختصاص می‌دهد را داشته باشد. علاوه بر این محصول باید بتواند ارزش مضاعفی نسبت به سایر رقبا ایجاد نماید.

به عنوان مثال اگر یک فروشگاه اینترنتی بلیط ، نتواند در زمانی  کوتاه تر از مراجعه حضوری نیاز کاربر را مرتفع کند ، ارزشمندی ایجاد نکرده است. توجه داشته باشید که گاه معیار های این ارزشمندی دستخوش تغییر خواهند شد. به این صورت که اگر سایتی دیگر بتواند همین خدمات را سریع تر و ساده تر در اختیار مشتری قرار دهد گوی سبقت را از دستان شما ربوده است.

نکات مهم در تجربه کاربری

توجه داشته باشید که مسیر شما توقف پذیر نیست، بلکه لازم است روز به روز در جهت ارتقا و بهبود تجربه کاربری سایت و یا محصول خود  بکوشید. دنیای امروز دنیای رقابت است و باید روزانه به خدمات و امکاناتی که ارائه میدهید، بیفزایید. در طراحی UX نیازی به ایجاد تغییر در خود محصول نیست.

بلکه با اعمال تغییرات جزئی آن را از محصولات تولید شده توسط رقبا متمایز خواهید کرد. توجه داشته باشید که UX علاوه بر راحتی باید حس ارزشمندی را نیز به کاربر و مشتری القا نماید. مراحل تجربه کاربری چیست؟ توجه داشته باشید که برای ایجاد یک تجربه کاری موفق لازم است تمام فرآیند و مسیری را که کاربر از ورود تا رسیدن به هدف می پیماید پوشش دهید.

• مزایا

تجربه کاربری چه مزیت هایی برای کسب  و کار و وب سایت شما به دنبال دارد؟ گفتیم که تجربه کاربری باید به صورت مداوم اصلاح شود. این اصلاح مداوم سبب می‌شود تا در دراز مدت مشتریان وفاداری بیابید. همچنین کاربران را بهتر درک خواهید کرد و در نتیجه تعامل بهتری میان شما و آن ها رقم خواهد خورد.

تجربه کاربری مناسب تضمین سوددهی شرکت را به دنبال دارد و سود همان چیزی است که در نهایت همه کسب و کارها به دنبال آن هستند. تجربه کاربری نهایتا موفقیت و یا عدم موفقیت یک کسب و کار و یک برند تجاری را مشخص می‌کند.

• طراحی ux

Ux designer  یک عنوان شغلی جدید است که در سال های اخیر طرفداران و علاقه مندان بسیاری را به خود جذب کرده است. در صورتی که تجربه و مهارت کافی را در این شغل داشته باشید،  میتوانید به درآمد بسیار خوبی دست پیدا کنید.

توصیه میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره به مقاله "شرایط استخدام و مهارت های لازم برای یک طراح ux چیست؟" مراجعه نمایید .در طراحی کاربری تک به تک عوامل دخیل در احساس نهایی  کاربر در نظر گرفته می‌شوند. همچنین در نظر گرفته می‌شود که عمل مورد نظر کاربر تا چه اندازه ساده قابل انجام است.

چرا تجربه کاربری اهمیت دارد؟

تجربه ثابت کرده است که هر چه تعامل کاربر بهتر و ساده تر باشد، می‌تواند تعامل مجدد و بازگشت مشتری را به همراه داشته باشد‌ در حالی که تجربه کاری ناخوشایند کاربر را فراری می‌دهد و به سمت رقبا متمایل می‌کند. توجه داشته باشید که از ترفند های ux  به صورت منفی استفاده نکنید.

به عنوان مثال گاه پس از کلیک کاربر روی یک محصول و در صفحه اصلی خرید قیمت تغییر پیدا می‌کند. اگر این افزایش قیمت مثبت باشد ، تجربه ناخوشایندی برای کاربر رقم می‌خورد. چرا که در این صورت در جذب مشتری موفق بوده اید اما تجربه نهایی کاربر مثبت نیست. چرا که فکر می‌کند مورد سو استفاده قرار گرفته است.

توجه داشته باشید که یک ux designer  باید در خصوص روانشناسی، طراحی سایت، سئو، گرافیک، طراحی رنگ ها و ... اطلاعات داشته باشد. چرا که دست به دست دادن این عوامل سازنده حس نهایی کاربر در برخورد با وب سایت و یا محصول شماست. به عنوان مثال ترکیب رنگ باید مطلوب باشد یعنی در عین ترغیب کنند بودن، خسته کننده نباشد و موجب آزار چشم نشود.

مثال دیگری که در این خصوص مطرح می‌شود ریسپانسیو بودن سایت است. مسلما طراحی ریسپانسیو بر عهده طراح وب است اما طراح تجربه کاربری می‌تواند پیشنهادات مفیدی در این خصوص ارائه دهد و بگوید که چینش المان ها به چه صورت در یک صفحه بهتر خواهند بود.

لازم نیست دیزاینر در همه موارد تخصص داشته باشد، منتهی باید اطلاعات ابتدایی لازم را داشته باشد. شما میتوانید نکات تکمیلی در این خصوص را در مقاله " معیارهایی که طراح رابط کاربری باید در نظر داشته باشد " مطالعه فرمایید.