business intelligence چیست و چه کاربردی در کسب و کار دارد؟

اگر صاحب کسب و کار هستید باید بدانید که آگاهی دقیق از آمارهای مربوط به همه بخش‌های کسب و کارتان مثل آمار مربوط به میزان فروش، میزان تقاضا، نوع خاص مشتریان و ... به شما کمک می‌کند تا به یک چشم انداز کلی و جامع از کسب وکارتان دست پیدا کنید.

این آگاهی و دید جامع به شما کمک می‌کند تا برای آینده کسب و کارتان تصمیمات درستی بگیرید و درصد خطای پایینی داشته باشید. برای جمع آوری و تحلیل این آمارها می‌توانید از business intelligence  استفاده کنید. در ادامه برای آشنایی با هوش تجاری یا همان BI با ما همراه باشید.

business intelligence  یا هوش تجاری چیست؟

می‌توان هوش تجاری را به این شکل تعریف کرد: فرآیندی که با استفاده از تکنولوژی، داده‌های یک سازمان یا کسب و کار را جمع آوری می‌کند، سپس آن‌ها را تحلیل می‌کند و در نهایت به مدیران کسب و کار کمک می‌کند تا با استفاده از این تحلیل‌ها، یک تصمیم درست بگیرند.

یا همان  فرآیندی که داده‌های خام کسب و کار را به اطلاعات معنادار و قابل فهم تبدیل می‌کند تا با استفاده از داده‌ها  و تحلیل آن‌ها یک تصمیم درست برای تجارت یا کسب و کارمان بگیریم.

برای توضیح بهتر مفهوم business intelligence  یک مثال می‌زنم:

شما یک کسب و کار آنلاین دارید، مشتریان شما از شهرهای مختلف هستند و هر کدام در زمان‌های مختلفی از شما خرید می‌کنند. هدف شما این است که فروشتان را افزایش دهید. 

پیشنهاد میکنیم مقاله صفر تا صد آموزش استفاده از توئیتر را مطالعه نمایید

در این قسمت از طریق هوش تجاری و براساس داده‌ها و تحلیل‌های آن، می‌توانید بفهمید در کدام شهر مشتریان بیشتری دارید یا در چه زمانی میزان فروش شما افزایش می‌یابد؟ 

در این صورت اگر در شهر الف در ماه مهر فروش بیشتری داشته باشید، می‌توانید در ماه مهر در این شهر تخفیف قرار دهید تا فروشتان افزایش یابد.

در صورتی که از سیستم business intelligence استفاده نمی‌کردید، بسیار دشوار بود که این داده‌ها را به این شکل تحلیل کنید اما هوش تجاری برای شما امکان جمع آوری و تحلیل داده‌ها را به سادگی  فراهم می‌کند.

فرآیند business intelligence

1. جمع آوری داده‌ها

2. تجزیه و تحلیل داده‌ها

3. گزارش داده‌ها

مرحله اول جمع‌ آوری داده‌ها. 

باید یک پایگاه ذخیره سازی داده راه اندازی شود تا تمام  مواردی که در سازمان اتفاق می‌افتد در این پایگاه ذخیره شود. از این طریق داده‌هایی که توسط هوش تجاری جمع‌آوری و تحلیل می‌شوند، اطلاعات درست و صحیحی خواهد بود.

مرحله دوم تجزیه و تحلیل داده‌ها

ابزارهای سیستم هوش تجاری، داده‌های جمع‌آوری شده را تجزیه و تحلیل ‌می‌کنند.

مرحله سوم گزارش داده‌ها

در این مرحله سیستم هوش تجاری باید اطلاعات را به نحوی ارائه دهد که قابل درک باشد.

business intelligence چه فوایدی دارد؟

1. باعث افزایش بهره‌وری سازمان یا کسب و کار می‌شود

هوش تجاری با تجزیه و تحلیل داده‌ها، عواملی را که باعث سود و زیان هستند، شناسایی می‌کنند. اگر از عواملی که منجر به سود یا زیان ما در کسب و کارمان می‌شود، آگاهی داشته باشیم، نرخ بهره‌وری ما افزایش پیدا می‌کند.

2. باعث کاهش هزینه‌های سازمان می‌‌شود

 با استفاده از این سیستم، هزینه‌های مربوط به استخدام نیروهای انسانی کاهش پیدا می‌کند و این موضوع باعث کاهش هزینه‌های کلی سازمان می‌شود.

3. گزارش منظمی از همه بخش‌های سازمان ارائه می‌دهد

ارائه گزارش منظم از همه بخش‌ها، نیاز مدیران برای مدیریت کارآمد است. از طریق سیستم هوش تجاری، اطلاعات به صورت منظم در اختیار مدیران قرار می‌گیرد و  هر زمان که نیاز باشد مدیر می‌تواند این گزارش‌ها را بررسی کند.

4. فرصت‌های جدیدی را برای سازمان شناسایی می‌کند.

هوش تجاری باعث می‌شود که دیدگاه کلی نسبت به کسب و کارمان پیدا کنیم. با شناخت نقاط قوتمان می‌توانیم نقاطی از کسب و کارمان را که کمتر به آن توجه کرده‌ایم پیدا کرده و روی آن سرمایه گذاری کنیم و  بدین طریق از رقبایمان پیشی بگیریم.

5. کمک می‎‌کند که سریع‌تر تصمیمات مهم را به صورت هوشمندانه بگیریم

هوش تجاری امکان دسترسی سریع به داده‌هایی را که به صورت مداوم در حال تغییر هستند، ایجاد می‌کند و به مدیران سازمان کمک می‌کند که با استفاده از این داده‎‌ها تصمیمات را هر چه سریعتر اتخاذ کنند.

business intelligence از چه ابزاری استفاده می‌کند؟

ابزاری که business intelligence از ‌آن‌ها  استفاده می‌کند  طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرد.

همانطور که گفته شد هوش تجاری داده‌ها را جمع آوری  و بین آنها ارتباط برقرار می‌کند. 

سپس نتایج را با استفاده از ابزار تجسم داده به تصویر می‌کشد و با استفاده از ابزار تحلیل‌، نتایج حاصل را تحلیل می‌کند و در نهایت امکان دسترسی به داده‌ها به راحتی فراهم می‌کند.

برای دسترسی به داده‌ها از ابزارهای ارائه گزارش‌های سازمانی، پردازش آنلاین و مانند این استفاده می‌کندکه این ابزارها بر پایه فناوری  (OLAP (On-Line Analytical Processing قرار دارند. این فناوری این امکان را فراهم می‌کند که انواع داده را به این ابزارها وارد کنیم.

از ابزار تجسم داده‌ها برای طراحی نمودارها و جداول استفاده می‌کند. این سیستم از فرم‌های پیشرفته مانند فرم‌های داده کاوی، پیش بینی، آمارگیری و ... نیز استفاده می‌کند. برای دسته بندی نمودارها نیز از داشبوردها استفاده می‌کند.

هدف از business intelligence  چیست؟

1. داده‌های خام جمع‌‌ آوری و با یکدیگر تلفیق شوند

2. نتایج حاصل از داده‌های خام تجزیه، تحلیل و پردازش شده و در نهایت به اطلاعات تبدیل شوند

3. دانش حاصل از تحلیل داده ها  به تصمیم گیری تبدیل شوند.

پیاده سازی سیستم business intelligence  

1. قبل از پیاده سازی سیستم هوش تجاری باید پیش نیازهای آن را فراهم کرد.

ابتدا باید بررسی کنیم که آیا کسب و کار ما احتیاجی به این سیستم دارد یا نه؟

بعد به اهداف سازمان باید توجه کنیم. آیا برای رسیدن به این هدف به این سیستم احتیاجی هست یا نه؟

همچنین راه اندازی سیستم‌های تحلیلی نیاز به سخت افزاری دارد که باید آن را فراهم کرد.

2. باید یک انبار داده یا Data Warehouse ایجاد کنید. این انبار داده به تمام پایگاه‌های ذخیره سازی داده شما دسترسی خواهد داشت تا داده‌های خام مورد نیاز هوش تجاری را فراهم کند.

در این مرحله همچنین باید اطلاعات موجود را صحت سنجی کنید، تا ببینید امکان استفاده در این سیستم را دارند یا نه؟ 

در هر سازمان بخش‌های مختلفی وجود دارد مثل بخش فروش بخش بازاریابی بخش تحویل بخش مدیریت و... 

نوع اطلاعات مورد نیاز هر بخش با دیگری تفاوت دارد. بنابراین پیش از جمع آوری اطلاعات باید نیاز کاربری را که از اطلاعات استفاده می‌کند، مشخص کنیم. 

نیاز کاربر نهایی است که مشخص می‌کند چه داده‌هایی جمع آوری شود، قالبی که این اطلاعات در آنها ارائه می‌شود چه چیزی باشد، از چه نوع اطلاعاتی صرف نظر شود و ...

3. انتخاب ابزار مناسب هوش تجاری

انتخاب درست این ابزار است که ما را به اهدافمان نزدیک می‌کند. همانطور که گفته شد ما به سه دسته ابزار در این سیستم احتیاج داریم. 

ابزار جمع‌آوری داده، ابزار تجسم داده و ابزار تجزیه و تحلیل داده.

بعضی از ابزارهایی که برای هوش تجاری استفاده می‌شوند عبارتند از  Microsoft Excel، Yellowfin BI، SAP BI، Oracle Hyperion  و سایر ابزارهای موجود که هر کدام معایب و مزایای خود را دارند.

سخن آخر 

business intelligence  سیستمی است که با استفاده از داده‌ها به گرفتن تصمیم‌های درست برای کسب و کارمان کمک می‌کند. اما ممکن است که هر سازمان یا کسب و کاری به بلوغ استفاده از این سیستم نرسیده باشد. همچنین این سیستم معایبی دارد که در این مقاله مجالی برای آن نیست. بنابراین برای پیاده سازی آن، لازم است که از دانش و تجربه افراد متخصص استفاده کنیم.