راهنمای نوشتن بیوگرافی

دلایل زیادی برای نوشتن بیوگرافی چه به صورت حرفه‌ای و چه به صورت شخصی وجود دارند. ممکن است برای رزومه خود، برای بخش بیوگرافی وبسایت شرکتی که در آن کار می‌کنید، برای ارائه نمونه کار یا برنامه شغلی خود نیاز به بیوگرافی داشته باشید. یک قالب بیوگرافی استاندارد باید مهم‌ترین دستاوردها، ویژگی‌ها و مدارک شغلی و تحصیلی شما را در کمترین زمان ممکن به مخاطبین ارائه کند. برای آشنا شدن با اینکه چگونه می‌توانیم بیوگرافی بنویسیم با همراه باشید.

بیوگرافی یعنی چه؟

نوشتن بیوگرافی یک مهارت است که شاید هر فردی توانمندی آن را نداشته باشد. در واقع بیوگرافی را می توان سبکی از ادبیات یا رسانه هایی مانند فیلم و سریال دانست که زندگی یک نفر را با تمام فراز و نشیب ها، شکست ها و موفقیت ها و ... شرح می دهد. در واقع داستانی که شما به عنوان بیوگرافی یا زندگینامه می خوانید، رویداد های واقعی را شرح می دهند که زندگی یک فرد را رقم زده اند. بسیاری از افراد به نوشتن بیوگرافی علاقمند هستند. باید در نظر داشت که تنها شرح زندگی فرد به صورت عادی برای نوشتن بیوگرافی کافی نیست. شما باید بتوانید به صورتی قلم بزنید که مخاطب یا همان خواننده متن، از خواندن آن لذت ببرد. در نظر داشته باشید که یک بیوگرافی کامل و جامع علاوه بر نگارش کلی رویداد ها و وقایع زندگی یک فرد باید به تجزیه و تحلیل آن ها به صورت جزئی نیز بپردازد. 

از نظر سبک های ادبی، نوشتن بیوگرافی به حالت های مختلفی انجام می شود. ممکن است نوشتن بیوگرافی را فرد دیگری یا خود فرد انجام دهد. اگر نوشتن بیوگرافی را خود فرد انجام دهد، به این نوع زندگینامه حسب حال گفته می شود. البته در ادبیات این نوع از بیوگرافی به نام های زندگینامه خودنوشت یا خود زندگینامه نیز شناخته می شود. در ادبیات فارسی به کتابی که به نام زندگینامه شناخته شود، تذکره نیز می گویند. در زبان و ادبیات فارسی اولین کتاب زندگینامه مربوط به محمد عوفی، به نام لباب الالباب است. از قدیمی ترین نمونه های زندگینامه می توان به شرح وقایع و زندگی شاهان ایران اشاره کرد که مورخان یونانی این موارد را نگارش کرده اند. یکی از این نمونه های تاریخی کوروش نامه است که نوشته گزنفون می باشد.

مواردی که باید در بیوگرافی وجود داشته باشند

نوشتن بیوگرافی یا همان زندگینامه چه توسط خود فرد باشد چه توسط دیگری مهارتی است که باید اصول نگارشی در آن رعایت شود. در نظر داشته باشید همانطور که رعایت کردن نکات و جزئیات در نوشتن بیوگرافی مهم است، باید مواردی نیز در آن حتما وجود داشته باشند که بتوان نام بیوگرافی را بر روی این نوشته گذاشت. از جمله موارد مهمی که شما باید در بیوگرافی آن را لحاظ کنید موارد زیر هستند:

- تاریخ تولد، ازدواج، مرگ و وقایع و رویداد های مهم باید در نوشتن بیوگرافی لحاظ شوند. برای مثال اگر شما بیوگرافی یک نویسنده را می نویسید، باید تاریخ چاپ نخستین کتاب و حتی کتاب های او را در این نوشته قید کنید. در واقع تاریخ های مهم زندگی یک فرد در نوشتن بیوگرافی بسیار مهم هستند. برخی تاریخ ها نقطه عطف زندگی یک فرد بوده اند. 

- وقایع مهم و رویداد های زندگی فرد باید به صورت جامع و کامل به آن ها پرداخته شود. شما قرار نیست مقاله بنویسید، متن شما باید خواننده را از جزئیات زندگی فرد آگاه سازد. البته در این مورد زیاده روی نکنید.

- به تمام ابعاد زندگی فرد بپردازید و آن ها را به صورت کامل توضیح دهید. در مورد خانواده فرد و افرادی که در سرنوشت او موثر بوده اند توضیح دهید.

- به محل زندگی فرد در دوره های مختلف اشاره کنید. حتی در این موارد باید اشاره شود که در شهر یا منزل های مسکونی فرد چه اتفاقاتی رخ داده است. 

- شکست های فرد در زندگی او را به خصوص زمانی که نقطه عطفی برای شروع دوباره و یا تلاش دوباره شده اند را حتما ذکر کنید. اهداف و علاقه های فرد نیز از مواردی هستند که باید در نوشتن بیوگرافی مد نظر قرار بگیرند.

- آثار و افتخاراتی که فرد کسب کرده است حتما باید در نوشتن بیوگرافی به طور ادبی در متن گنجانده شوند. مدرک تحصیلی فرد نیز باید در بیوگرافی نوشته شود. 

توصیه های مهم در نوشتن بیوگرافی حرفه ای

شاید تا به حال فکر کرده باشید که نوشتن بیوگرافی صرفا برای افرادی است که افتخارات بسیار زیاد و حتی جهانی کسب کرده اند و حتی در قید حیات نیستند. اما هر فردی می تواند این کار را انجام دهد. بسیاری از افراد برای کسب موقعیت های اجتماعی، فرهنگی، شغلی و ... بهتر اقدام به نوشتن بیوگرافی می کنند. در نوشتن بیوگرافی حرفه ای موارد زیر را در نظر داشته باشید: 

- اصول نگارشی و محتوایی باید رعایت شود. از واژه های صحیح استفاده کنید. جملات خیلی بلند استفاده نکنید. 

- در نوشتن بیوگرافی فضاسازی کنید. صرفا از واژه های سرد و بی روح استفاده نکنید. اگر می خواهید یک موقعیت ترسناک را در نوشته به کار ببرید، آن را توصیف کنید. برای مثال می توانید به این صورت بنویسید که: «چشم، چشم را نمی دید. نفس هایمان را حبس کرده بودیم. صدای پوتین هایشان نزدیکتر می شد. چراغ قوه هایشان را مستقیم بالای سرمان تکان می دادند. از شکاف سقف مشخص بود. شک کرده بودند کسی اینجا هست. فرمانده شان دستور آتش داد.»

- به جذاب بودن و گیرایی متن خود دقت کنید. صرفا کلمات را در قالب جمله بندی های مشخص بیان نکنید و رد شوید. 

- از توضیحات کلیشه ای و تکراری پرهیز کنید. مواردی که مهم هستند را اصولی و صحیح نگارش کنید اما برای نشان دادن اهمیتشان از تکرار کردن آن ها بپرهیزید. 

چگونه بیوگرافی حرفه‌ای بنویسیم

اگر قصد نوشتن بیوگرافی حرفه‌ای دارید، کافی است مراحل زیر را دنبال کنید تا بتوانید یک بیوگرافی تاثیرگذار و موفق بنویسید.

مرحله یک - با نوشتن نام مناسب و عنوان حرفه‌ای شروع کنید

معمولا یک بیوگرافی استاندارد با نام و نام خانوادگی نویسنده و عنوان شغلی وی شروع می‌شود. برای نوشتن بیوگرافی خود می‌توانید بسته به هدف و مخاطب بیوگرافی از نام‌ها یا عناوین شغلی مختلفی استفاده کنید. مثلا در بیوگرافی‌های شخصی‌تر برخی از افراد به جای نوشتن نام خود، از اسم مستعار استفاده می‌کنند. اما در بیوگرافی‌های حرفه‌ای حتما باید نام واقعی شخص نویسنده نوشته شود. گروهی هم از عناوین خاصی در ابتدای اسم خود استفاده می‌کنند، مثل دکتر، مهندس، پروفسور و غیره.

مرحله دوم – مشخص کنید که از روایت اول شخص استفاده می‌کنید یا سوم شخص

نحوه ارجاع دهی شما به خودتان در بیوگرافی بسیار مهم است. بیوگرافی شما یا باید با روایت اول شخص نوشته شود، یا با روایت سوم شخص. معمولا بیوگرافی استاندارد رسمی به صورت سوم شخص نوشته می‌شود. در حالی که بیوگرافی شخصی و غیررسمی از راوی اول شخص استفاده می‌کند.

مرحله سوم - موقعیت فعلی یا عنوان شغل خود را بنویسید

اگر در حال نوشتن بیوگرافی خود هستید، عنوان حرفه و شغل خود را بنویسید، اگر سمت خاصی دارید، آن را بنویسید. اگر هم بیکار هستید می‌توانید به تخصص خود اشاره کنید و یا شغل قبلی خود را بنویسید.

مرحله چهار- شرکت یا کارفرمای خود را معرفی کنید

معرفی کارفرما یا شرکتی که در حال حاضر برای آن کار می‌کنید، می‌تواند به مخاطبین شما کمک کند به تجربه و شغل شما اعتماد کنند. اگر در حال حاضر کارفرمایی ندارید و یا برای خودتان کار می‌کنید، می‌توانید از این مرحله صرف‌نظر کنید.

مرحله پنج - اهداف شغلی و شخصی خود را مشخص کنید

در مرحله بعدی از خودتان بپرسید کدام کار یا هدف در زندگی من به من انگیزه پیش رفتن و موفق شدن می‌دهد؟ می‌توانید جواب این سوال را در بیوگرافی حرفه‌ای یا شخصی خود قرار دهید و به این ترتیب به مخاطب کنید شما را بهتر بشناسد. 

مرحله شش – جزئیات شخصی و سرگرمی‌های خود را بیان کنید

معمولا در بیوگرافی استاندارد نیازی به بیان جزئیات شخصی و یا سرگرم‌هایتان نیست، ولی گاهی برای تاثیرگذاری بر روی مخاطب بد نیست مخصوصا کمی در مورد سرگرمی‌هایتان بنویسید. جزئیاتی که معمولا به شدت در بیوگرافی‌ها طرفدار دارند، شامل موارد زیر هستند:

• سرگرمی‌ها

• برنامه‌های تلویزیونی ، فیلم‌ها یا کتاب‌های موردعلاقه

• اطلاعاتی در مورد زندگی خانوادگی

• جزئیات خنده‌دار درباره عادت‌ها یا علایق 

• تاریخچه زندگی شخصی

پیشنهاد می کنیم مقاله بیش از 100 نوع ایده تولید محتوا و تولید محتوای خوب را بخوانید.

نمونه‌های بیوگرافی حرفه‌ای

نمونه یک بیوگرافی حرفه‌ای رسمی

مثال زیر نمونه‎ای از بیوگرافی حرفه‌ای با روایت سوم شخص است:

«جان سالیوان متخصص منابع انسانی با یک دهه تجربه موفق در استخدام و مدیریت کارمندان است. جان در فناوری های منابع انسانی متخصص بوده و با شرکت منظم در جلسات آموزش ملی، روندهای جدید فناوری منابع انسانی مثل سلف سرویس، برنامه‌های سلامتی و ابزارهای تجزیه و تحلیل فردی را نشان دهد. جان که معتقد به نیروی تفکر مثبت در محل کار است، برای کمک به کارمندان اداری، به صورت منظم و بر اساس تکنیک‌های موثر بهداشت روانی، کمپین‌های سلامت درون برگزار می‌کند. او از برنامه‌های نتفلیکس لذت می‌برد، اما وقت خود را به دوچرخه سواری طولانی می‌گذراند».

شاید نوشتن مدل‌های مختلف بیوگرافی برای اهداف حرفه‌ای و شخصی کار مفیدی باشد. بعد از نوشتن بیوگرافی خود بهتر است از دوستان خود بخواهید بیوگرافی شما را مطالعه کرده و اشکالات آن را به شما گوشزد کنند.

بسته به فضایی که قرار است بیوگرافی در آن قرار بگیرد، طول بیوگرافی می‌تواند متفاوت باشد. مثلا اگر در حال نوشتن بیوگرافی برای یک وبسایت شرکتی هستید، ممکن است از نظر تعداد کلمات با محدودیت روبرو باشید. مراحلی که گفتیم را به عنوان یک راهنما در نظر بگیرید و با کمک آنها افکار خود را سازماندهی کنید. 

نمونه بیوگرافی حرفه‌ای غیررسمی

در این قسمت نمونه‌ای از محتوای یک بیوگرافی حرفه‌ای را آورده‌ایم که چندان رسمی نیست:

« من جان سالیوان هستم، یک متخصص منابع انسانی با حدود یک دهه تجربه حرفه‌ای در زمینه مدیریت علوم انسانی. در محیط خارج از محل کار، از پیاده‌روی با دوستان و همراهی با خانواده‌ام لذت می‌برم». 

وقتی جزئیاتی مثل سرگرمی‌ها یا علایقتان را اضافه می‌کنید، مخاطب در سطح شخصی با شما ارتباط برقرار می‌کند و این امر بسیار اهمیت دارد.