نحوه طراحی رایگان سایت ویکی

این مقاله به شما می آموزد که چگونه وب سایت ویکی خود را راه اندازی کنید. استفاده از ویکی یکی از روش های عالی برای اشتراک گذاری اطلاعات در یک وب سایت جامعه محور است. ساده ترین روش برای طراحی سایت ویکی استفاده از سایت رایگانی مانند  Fandom است که پیش از این  Wiki نامیده می شد.

 اما بسته به نوع هاستینگ وب سایت شما، ممکن است بتوانید از گزینه های جایگزین دیگر که دارای امکانات کامل و هاستینگ داخلی است مانند MediaWiki  و یا Tiki Wiki استفاده کنید. جهت طراحی وب سایت ویکی مراحل زیر را دنبال کنید.

مراحل طراحی سایت ویکی

 روش اول: استفاده از Fandom

1. به وب سایت www.fandom.com بروید. این وب سایت به شما امکان می دهد تا بتوانید به صورت رایگان سایت ویکی خود را با پشتیبانی از Fandomایجاد کنید.

2. اکانت  Fandomرا ایجاد کنید

در صورتی که قبلاً دارای یک اکانت هستید، در گوشه سمت راست بالای صفحه دکمه SIGN IN را فشار داده تا وارد محیط کار خود شوید. در غیر این صورت دکمهREGISTER  را فشار دهید.

• زمانی که اطلاعات لازم را وارد کردید بر رویREGISTER  کلیک کرده تا اکانت خود را بسازید. 

• بعد از ایجاد اکانت یک پیام ایمیل از طرف  Fandomبه شما ارسال می شود. به ایمیل خود رفته و جهت تکمیل فرایند ثبت نامCONFIRM NOW  را کلیک کنید.

3. بر روی تب Wiki در بالای صفحه کلیک کنید. بعد از آن یک منو برای شما باز می شود.

4. گزینهStart A Wiki  را از منو انتخاب کنید 

5- ویکی خود را نامگذاری کنید. پروژه شما چه بر مبنای سرگرمی و یا یک پروژه شخصی باشد، باید یک نام منحصر به فرد داشته باشد. برای این کار در جعبه نزدیک بالای صفحه عنوان سایت ویکی خود را تایپ کنید. این نام باید به گونه ای انتخاب شود که با هدف سایت ویکی شما یکسان باشد.

• در صورتی که   Fandom فکر کند موضوع شما در حال حاضر وجود دارد به شما هشدار می دهد. 

6- یک آدرس ایجاد کنید 

 هنگامی که عنوان خود را اضافه می کنید آدرس خودکار برای سایت ویکی شما در جعبه متن "Give your wiki an address"  ایجاد می شود. شما بعدا می توانید این آدرس را تغییر دهید.

• اطمینان یابید که موضوع سایت ویکی از قبل وجود نداشته باشد. بر روی آیکون سرچ در گوشه سمت راست بالای صفحه کلیک کنید. ایده یکی خود را تایپ کنید و سپس روی کمان کلیک کنید. در صورتی که ایده ویکی شما وجود داشته باشد، در پایین سمت راست نمایش داده می شود. بهتر است که به ویکی موجود بپیوندید تا اینکه یک ویکی جدید تولید کنید. به این صورت می توانید به جای آغاز همه چیز از ابتدا با دیگران همکاری کرده و اطلاعات را به اشتراک بگذارید. 

• از آنجا که Fandom هاستینگ رایگان شما است، آدرس سایت ویکی شما به صورت  www.[name].fandom.com نمایش داده می شود.

• در مرحله بعد زبان مورد نظر را خود را از منو انتخاب کنید.

7- بر روی دکمه آبی  Next کلیک کنید. این دکمه در گوشه سمت راست پایین صفحه قرار دارد. 

8- یک توصیف وارد کنید.

هدف سایت ویکی خود را در جعبه متن بالای صفحه وارد کنید. این توصیف در بالای صفحه ویکی شما ظاهر خواهد شد. در صورتی که سایت ویکی برای کودکان ۱۳ و زیر ۱۳ سال است، باکس آن را تیک کنید.

9- دسته بندی را انتخاب کنید.

 Fandomدسته بندی های مختلفی برای سایت ویکی تعریف کرده است. به عنوان مثال، اگر ویکی شما در مورد یک خواننده است، میتوانید دستهMusic  را از منوی"Choose a Hub"  انتخاب کنید.

• پس از انتخاب دسته بندی اصلی، می توانید دسته بندی های دیگری اضافه کنید. 

10- حال بر روی دکمه create a new Wiki کلیک کنید. این دکمه آبی در گوشه سمت راست پایین صفحه وجود دارد.

11- یک قالب انتخاب کنید.

 این قالب ها رنگ و چیدمان صفحه را نشان می دهد. بعد از تعیین قالب، صفحه به روز میشود و به صورت پیش نمایش به شما نشان داده می شود. یک نشانگر در زیر قالب وجود دارد که نشان می دهد نمایش صفحه به چه شکلی پیشرفت داشته است. زمانی که سایت ویکی خود را طراحی کردید می توانید در زمان دلخواه قالب مورد نظر خود را تنظیم کنید.

12- اکنون بر روی دکمه  View My Wiki کلیک کنید. این دکمه آبی رنگ در سمت راست پایین صفحه وجود دارد. با کلیک بر روی این دکمه به صفحه اصلی سایت ویکی هدایت می شوید. این صفحه اولین صفحه ای است که افراد با ورود به سایت ویکی شما آن را ملاحظه می کنند.

13- یک مقاله جدید برای سایت ویکی خود تولید کنید. برای شروع لازم است که حداقل یک مقاله در سایت ویکی خود قرار دهید.

• در گوشه سمت راست بالای صفحه بر روی نمای صفحه کاغذ کلیک کنید تا بتوانید یک مقاله جدید بنویسید.

• در پنجره "Create a new article"یک عنوان صفحه وارد کنید و سپس بر روی دکمهNEXT کلیک کنید.

• در این مرحله می توانید به کمک ویراستار بصری و یا visual editor مقاله خود را تولید کنید. ابزارهای ویراستاری در قسمت بالای صفحه وجود دارد. زمانی که کار را به اتمام رسید بر روی دکمهSave  کلیک کنید.

14- سایت ویکی خود را شخصی سازی کنید

زمانی که شروع به نوشتن اولین مقاله کردید، شاید بخواهید ظاهر سایت ویکی خود را کمی تغییر دهید. تمام تنظیمات سایت ویکی از طریق داشبورد ادمین قابل دسترسی است. این دکمه به وسیله یک دایره که دارای یک خط افقی و یک شاخه در قسمت سمت راست بالای صفحه است نمایش داده می شود.

• پنل ویکی به شما امکان می دهد تا رنگ و چیدمان ویکی را تغییر دهید.

• پانل جامعه -(Community panel)جایی است که میتوانید کاربران را اضافه و یا مدیریت کنید و یا در صورت لزوم اعلامیه منتشر کنید و یا کمک بگیرید. 

• پنل محتوا (content panel) -به شما اجازه می دهد تا دسته بندی ها را مدیریت کرده، صفحات جدید اضافه کنید و یا به صفحه اصلی خود رسانه اضافه کنید.

روش دوم: هاستینگ ویکی

1- یک نرمافزار ویکی برای سایت خود انتخاب کنید

سایت های ویکی به نرم افزار نیاز دارند تا مانند سایت ویکی مطلوب شما عمل کنند. زمانی که نرم افزار را نصب کردید می توانید شروع به اضافه کردن و ویراستاری مقالات کنید. اگر قبلا از خدمات هاستینگ وب استفاده کرده اید از آنها بپرسید آیا از هر گونه نرم افزار ویکی پشتیبانی می کند یا خیر؟. اگر اینطور است نصب آن از طریق پنل ادمین هاست بسیار آسان است. در غیر این صورت در مورد چند نرم افزار ویکی تحقیق کنید و یک وب هاستینگ بیابید که بتواند از سایت ویکی پشتیبانی کند. در صورتی که دارای یک سرور خصوصی مجازی و یا سرور وب اختصاصی باشید، می توانید معروفترین نرم افزارهای ویکی را به صورت دستی نصب کنید. برخی از این نرم افزارها به عبارت زیر است: 

• MediaWiki معروف ترین پلتفرم ویکی است که توسط Wikipedia و wikiHow استفاده می شود و همین طور توسط وب هاست هایی مانندDreamhost, HostGator, SiteGround و غیره پشتیبانی می شود. شما می توانید آن را بر روی هر سرور خصوصی مجازی و اختصاصی نصب کنید. برای آگاهی از جدیدترین الزامات نصب به سایت زیر مراجعه کنید.

 www.mediawiki.org  

• TikiWiki یکی دیگر از پلتفرم های مشهور دیگر است که توسط بسیاری از وب هاست ها مانندBlueh st, Hostmonster, Inmotion, وWeb Hosting UK پشتیبانی می شود. TikiWiki دارای پشتیبان پلاگین قوی است که به شما امکان می دهد ویژگی هایی مانند فروم، گالری عکس، تقویم و ... را اضافه کنید. اگر دارای سرور خود هستید، می توانیدTikiWiki را از info.tiki.org  نصب کنید. 

• برخی دیگر از گزینه های مشهور دیگر DocuWiki, TiddlyWiki , Wiki.js, and XWiki  هستند.

2- نرم افزار ویکی را بر روی سرور خود نصب کنید

• در صورتی که دارای وب هاستی هستید که از ابزاری مانند MediaWiki و یا TikiWiki پشتیبانی می کند، به پنل مدیریت خود رفته، نرم افزار را یافته و آن را نصب کنید. اگر نرم افزار را غیر از این روش نصب می کنید معمولاً میتوانید از یک نرم افزار FTP  software مانند FileZilla  برای انتقال نرم افزار ویکی به سرور استفاده کنید. به کمک راهنمای زیر میتوانید MediaWiki را نصب کنید:

• برای اطلاعات بیشتر در مورد MediaWiki و یا TikiWiki  این راهنما را دنبال کنید

• Wiki به صورت یک فایل فشرده در اختیار شما قرار خواهد گرفت. می توانید این فایل ها بر روی کامپیوتر و یا سرور خود از حالت فشرده خارج کنید.

3- یک پایگاه داده ایجاد کنید.

 به عنوان مثال  اگر   MediaWiki از MySQL  و یا SQLite  پشتیبانی می کند، بسته به وب هاست ممکن است یک پایگاه داده برای شما ایجاد شود. در غیر اینصورت مجبورید آن را خود تولید کنید. در صورتی که از SQLite  استفاده  می کنید لازم است تا یک نام برای پایگاه داده خود انتخاب کنید و به صورت اتوماتیک آن را نصب کنید. اگر از MySQL  استفاده کنید، یک پایگاه جدید داده به نام"wikidb"و"wikiuser"با کمک دستور زیر ایجاد می شود:

CREATE DATABASE wikidb;

CREATE USER 'wikiuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';

GRANT ALL PRIVILEGES ON wikidb.* TO 'wikiuser'@'localhost' WITH GRANT OPTION;

• در صورتی که پایگاه داده و سرور وب  بر روی سرورهای مختلف قرار داشته باشد، باید از نام مناسب هاست به جای نام localhost استفاده کنید. (mediawiki.example.com)

• برای اطلاعات بیشتر در مورد ایجاد پایگاه داده MySQL  به این راهنما مراجعه کنید.

4- اسکریپت نصب را از مرورگر خود اجرا کنید

زمانی که فایل های نرم افزار ویکی آپلود شد و پایگاه داده ایجاد شد، میتوانید بر روی سرور خود از طریق مرورگر از صفحه index.php  بازدید کرده و اسکریپت نصب خودکار را راه اندازی کنید. به عنوان مثال اگرMediaWiki را نصب می کنید باید یک فرم در مورد اطلاعات ویکی خود پر کنید:

Wiki name- این نام ویکی شما است که در متادیتای ویکی شما ظاهر می شود و بر روی وب سایت ادغام می شود. 

 Contact e-mail- این آدرس ایمیل اصلی مدیریت است که بر روی تمام ایمیل های هشدار و صفحات خطا نمایش داده می شود.

 Language- از منو یک زبان برای رابط ویکی خود انتخاب کنید 

 Copyright and Licenses-حق کپی رایت و مجوز اطلاعات مجوز خود را انتخاب کنید. مجوزGNU Free  Documentation License یک مجوز سازگار با ویکیپدیا است.

 Admin username and password- این اولین ادمین اکانت است که میتواند از ویرایش کاربران دیگر جلوگیری کرده و سایر وظایف مدیریتی دیگر را انجام دهد. 

 Database host - نام پایگاه داده شما 

 Database username/password - از نام کاربری و پسورد برای دسترسی به پایگاه داده استفاده می کنید.

5- ویکی خود را شخصی سازی کنید

هنگامی که ویکی خود را راه اندازی کردید، می توانید ظاهر و نمای آن را توسط پوسته های ساخته شده و یا کدهای CSS  تغییر دهید.

• شما می توانید لوگوی سایت ویکی را برای تطبیق با عملکرد ویکی تغییر دهید 

 روش سوم: ایجاد سایت ویکی موفق

1- پیش از طراحی سایت ویکی در مورد هدف آن بیندیشید.

دانستن هدف سایت ویکی پیش از ایجاد آن به شما کمک می کند تا گزینه های مربوط به نرم افزارها و هاستینگ را راحت تر انتخاب کنید. سایت های ویکی سایت های شخصی هستند. شما می توانید از سایت ویکی برای پیگیری اهداف زندگی، ایجاد یک کتابچه راهنمای محصولات برای کسب و کار، همکاری با اعضای تیم، ایجاد یک خبرنامه و یا ایجاد محلی برای بحث و گفتگو در مورد سرگرمی و غیره استفاده کنید. 

مطالعه مقاله چطور سایت ویکی خود را طراحی کنیم؟ را به شما پیشنهاد می کنیم.

• سایتهای ویکی زمانی بهترین عملکرد را دارند که به نویسندگان و ویراستاران زیادی اجازه همکاری گسترده دهد. اگر می خواهید یک سایت ویکی مشهور با تعداد زیادی افراد ایجاد کنید، تمرکز آن باید به اندازه کافی گسترده باشد. به عنوان مثال بهتر است یک سایت ویکی در مورد شرکت بازی و تمام بازی های آن و نه فقط یک بازی راه اندازی شود.

2- ویکی های تکراری را بررسی کنید.

اگر سایت ویکی  مشابه دیگری باشد کار بیهودهای انجام داده اید. هدف یک ویکی نوشتن در کنار هم و نه جدای از هم است.

• خدمات ویکی دیگر را بررسی کنید. به عنوان مثال اگر در حال ایجاد یک Wikia wiki  هستید، Wikia و Wikidot  را جهت تکراری بودن بررسی کنید.

3- برای ایجاد ویکی از یک تیم کمک بگیرید.

 ویکی شما به انگیزه و مشاوره نیاز دارد. بنابراین با افراد دیگر در مورد پروژه صحبت کنید و از آنها همکاری درخواست کنید. آنها مطمئناً با پروژه شما همکاری خواهند کرد و این در صورتی است که قبل از ایجاد ویکی با آنها صحبت کنید.

4- مجوزهای خود را تنظیم کنید.

 سایت ویکی شما با مجموعه ای از مجوزهای پیش فرض نصب می شود. شما باید تعیین کنید چه کسانی می توانند به چه چیزی دسترسی داشته و یا آن را تغییر دهند. این امر به ویژه در مورد امور تجاری که در آن همکاران متعدد بر روی صفحات محصول همکاری می کنند و از طرفی نمیخواهند توسط کاربران ناشناس مورد سوء استفاده قرار گیرد اهمیت دارد. شما می توانید صفحه تنظیمات ویکی خود را به گونهای تغییر دهید که در آن امکان پست و یا ویرایش صفحات برای دیگران چه در مقیاس گسترده و چه در مقیاس فردی تعریف شود.

5- محتوای خود را شروع کنید.

 به محض اینکه سایت ویکی خود را راه اندازی کردید، زمان آن است که شروع به نوشتن مقالات خود کنید. هنگامی که ویکی متولد می شود، دارای هیچ صفحه و هیچ همکاری نیست. برای تغییر لازم است محتوا اضافه کنید. تولید محتوای خوب، افراد دیگر را به سمت سایت ویکی جلب می کند. با آمدن افراد بیشتر، مخاطبان دیگر نیز شروع به همکاری در مقالات کرده و یا آن را ویرایش می کنند. شاید این مرحله کمی زمان میبرد، اما در نهایت دارای یک جامعه خواهید بود.

• به یاد داشته باشید که در هنگام شروع همه چیز بستگی به این دارد که چه محتوایی تولید می کنید تا افراد دیگر را به سمت ویکی خود جلب کنید. مطمئن شوید در موضوعی که می نویسید تبحر کافی دارید تا بتوانید از روز اول مقالات جامع تولید کنید.

سفارش تولید محتوا

6- دسته بندی ایجاد کنید

صفحات دسته بندی دارای لیستی از صفحات مرتبط است. ممکن است بخواهید غیر از دسته بندی محتوای اصلی یک دسته بندی به نام"Organization" برای صفحاتی از سایت مانند صفحه فرانت ایجاد کنید و یا بخواهید یک صفحه دسته بندی با عنوان"Help" برای مقالات راهنمای سایت ایجاد کنید. به یاد داشته باشید این دسته بندی ها می توانند از طریق دسته بندی صفحات، دارای زیر مجموعه باشند.

7- برای سایت ویکی خود یک راهنمای خط مشی تولید کنید

راهنمای خط مشی قوانین کلی نوشتاری سایت ویکی است. این خط مشی ها به مشارکت کنندگان نشان میدهد که چگونه اطلاعات را برای خوانندگان نمایش دهند. در این زمینه لازم نیست سخت گیر باشید. این قوانین باید انعطاف پذیر باشند، زیرا افراد نمی توانند به راحتی با قوانین سخت کنار بیایند

 همینطور باید استاندارد هایی در مورد نحوه لینک دهی و استانداردهای مقاله نویسی قرار دهید. همه افراد از راهنمای شما پیروی نمی کنند، اما این خط مشی ها در هنگام ویرایش مقالات به آنها کمک خواهد کرد. یک راهنما بهتر از توبیخ لفظی عمل میکند. همینطور غلط گیری بر اساس دستورالعمل های متنی بهتر از غلط گیری فردی عمل می کند.

8- از دستور زبان ویکی استفاده کنید. 

شما با یادگیری برخی از دستور زبان های ویکی می توانید مقالات کارآمدتری تولید کنید. این امر به شما امکان میدهد بدون نیاز به یک ویراستار هدایت شده بتوانید طرح و سبک مورد نظر خود را تنظیم کنید.

9- از دیگر ویکی ها کپی کنید. 

گرچه کپی کردن از مطالب دیگران دزدی ادبی به حساب میآید، اما استفاده مجدد از سبک ها و قالب های ویکی های دیگر سودمند است. الگو ها صفحاتی هستند که به راحتی به صفحات دیگر متصل می شوند. برخی از کاربردهای قالب ها معرفی مقالات قابل حذف، علامت گذاری مقاله به عنوان یک مقاله کوچک و یا و یادداشت برداری ساده است.

10- در وبسایت خود گشتزنی کنید 

ایراد اولیه سایت ویکی این است که هر کسی میتواند آن را ویرایش کند علاوه بر آن، این موضوع بزرگترین چالش ویکی نیز به شمار میرود. هر چه تعداد افراد بیشتری در سایت  شما عضو شوند، احتمال دستکاری بیشتر است. خوشبختانه، تمام نرم افزارهای ویکی امکان برگشت سریع به نسخه قبلی مقاله را فراهم می کنند

• تا آنجا که ممکن است صبور باشید. اگر نسخه شما و نسخه جدید هر دو صحیح است نسخه جدید را نگه دارید. این کار باعث گسترش دیدگاه ویکی شده و از مشارکت کنندگان استقبال می کند.

11- فعالیت افراد جامعه را تشویق کنید. 

اگر ویکی شما جالب باشد، خواهید دید که افراد خاصی برای ایجاد و یا تصحیح محتوا بازمیگردند. اگر افراد مشتاق خاصی وجود دارد، به آنها اختیارات و کنترل بیشتری بدهید. با ویراستاران خوش برخورد باشید و از آنها حمایت کنید. نکته مهم این است که آنها از حمایت یک نفر برخوردار بوده و به آنها انگیزه دهد. 

• با ایجاد ادمین برای جامعه خود از فشارهایی که برای گشت زنی و حفاظت از محتوا متحمل می شوید بکاهید.

• فروم هایی تشکیل دهید و به اعضای جامعه اجازه دهید تا در مورد سبک و قوانین سایت ویکی بحث و گفتگو کنند. همچنین به ادمین های خود اجازه دهید تا در مورد تغییرات سبک و خط مشی ها رای دهی کنند.

• رویدادهای عمومی مانند مسابقات ویرایش برپا کنید تا همه ویراستاران وفادار خود را به وجد آورید. 

12- سایت خود را تبلیغ کنید. 

از هر روشی برای انتشار سایت ویژگی خود استفاده کنید.

• ویکی خود را بر روی wikiindex.org  توصیف کنید.

• در مورد ویکی های دیگر سرچ کرده و به آنها پیشنهاد همکاری دهید

• از پرسیدن سوال از ویکی های  دیگر تعلل نکنید

• از طریق رسانههای اجتماعی ویکی خود را تبلیغ کنید

13- سایت خود را گسترش دهید. 

همچنان که ویکی شما مشهور می شود، ویژگی های دیگری به آن اضافه کنید. این ویژگی ها می تواند شامل فروم، اتاق چت، رای گیری، تقویم و غیره باشد. در مورد محتوای خود خلاقانه عمل کنید. 

• همچنین اطمینان یابید که آخرین نسخه پکیج نرم افزار ویکی خود را به روز می کنید تا به آخرین ویژگی ها و رفع ایرادات امنیتی دست یابید.

14- از کار خود لذت ببرید

 ویکی یک تلاش مشترک و همگانی است. از جامعه ای که ایجاد کرده اید لذت ببرید و همیشه سعی در بهبود آن داشته باشید. اینترنت جهت تسهیل روابط ساخته شده است و سایت ویکی هم اکنون موثرترین و کارامدترین محیط برای جمع آوری و به اشتراک گذاری اطلاعات به روش مثبت است. 

منبع:

www.wikihow.com